in het bos slapen

Schrijfvriendin en vertaler Sietske Boonstra (zij werkte ook mee aan onze vertaling van The Hill We Climb) werkt momenteel aan de vertaling van gedichten van Mary Oliver.
Mary Oliver (1935 - 2019) is een van de meest geliefde en geëerde dichters van de VS, ze won in 1984 de Pulitzer en de National Book Award in 1992. In 2007 meldde de New York Times dat ze verreweg de best verkopende dichter van de VS was.

Ik ben dol op Mary Oliver, ik beschouw haar als een van mijn schrijfmoeders, ik heb al heel veel van haar gedichten gebruikt voor mijn boekjes. 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6
Ook haar essays zijn de moeite waard en niet te vergeten haar Poetry Handbook waar ik nog geen bespreking van heb geschreven.

Wonderlijk genoeg is haar werk nauwelijks vertaald. Wikipedia maakt alleen melding van een vertaling in het Catalaans.
Zelf probeer ik op mijn blog meestal wel een vertaling te plaatsen, vooral omdat niet iedereen het Engels even goed machtig is. Over het algemeen vertaal ik dan meer letterlijk dan mooi (commentaar is altijd welkom).
Sietske is net zo'n fan van Mary Oliver als ik, en zij beschikt over echte vertalerskwaliteiten. Om eens te kijken of er belangstelling was voor haar werk, stuurde ze een vertaling op naar het literaire tijdschrift Lter. Hoewel de redactie de kwaliteit van de vertaling roemde, vonden ze de gedichten aan de sentimentele kant en te weinig gedurfd van taal.
Tja.
Dat kan.
Ik zou zeggen, lees RAGE en kom dan nog eens bij me terug.

Sietske heeft het gedicht Sleeping in the Woods ook in het Fries vertaald. Dat was voor mij een heel bijzondere ervaring. Ik lees en versta Fries goed, maar ik ben er niet in opgevoed. Toch raakt het een diepe snaar, uit mijn vroegste jeugd.

YN IT BOSK SLIEPE

Ik tocht dat de ierde
my noch koe, se
naam my sa leafdefol werom, har
donkere rokken skikkend, har bûsen
fol koarstmossen en siedden. Ik sliepte
as noait earder, in stien
op it rivierbêd, neat
tusken my en it wite fjoer fan de stjerren
as myn tinzen, en se fladderen
licht as motten tusken de tûken
fan de perfekte beammen. De hiele nacht
hearde ik de lytse keninkriken om my hinne
sykheljen, de insekten, en de fûgels
dy’t har wurk yn it tsjuster dogge. De hiele nacht
gie ik op en del, as dreau ik yn wetter, wrakseljend
mei in skitterjend needlot. Tsjin ‘e moarntiid
wie ik op syn minst tsien kear ferdwûn
yn wat betters.

Deze vertaling heeft Sietske opgestuurd naar Ensafh, tot nu toe zonder reactie.

Update maart 2024: Inmiddels heeft Ensafh verschillende vertalingen van Sietske's hand gepubliceerd.
De Nederlandse vertaling is verschenen in de dichtbundel Voor Jou - Unieke Verzameling Gedichten van 80 Dichteressen van Amnesty International.

Ik hoop dat er ooit een uitgeverij iets ziet in deze gedichten, die juist in deze wrede tijden zoveel rust en troost en natuurliefde brengen. Suggesties zijn van harte welkom!

Tussen dit alles door maakte ik gelli prints met grasjes op vloeipapier, en deze waren geknipt voor dat prachtige gedicht. Ik maakte er een 1-katern scharnierboekje van, met een omslag van handgeschept, katoenen papier.

SLEEPING IN THE FOREST

I thought the earth
remembered me, she
took me back so tenderly, arranging
her dark skirts, her pockets
full of lichens and seeds. I slept
as never before, a stone
on the riverbed, nothing
between me and the white fire of the stars
but my thoughts, and they floated
light as moths among the branches
of the perfect trees. All night
I heard the small kingdoms breathing
around me, the insects, and the birds
who do their work in the darkness. All night
I rose and fell, as if in water, grappling
with a luminous doom. By morning
I had vanished at least a dozen times
into something better.

Mary Oliver

IN HET BOS SLAPEN

Ik dacht dat de aarde
me nog kende, ze
nam me zo liefdevol terug, haar donkere
rokken schikkend, haar zakken
vol korstmossen en zaden. Ik sliep
als nooit eerder, een steen
op de rivierbedding, niets
tussen mij en het witte vuur van de sterren
behalve mijn gedachten, en ze fladderden
licht als motten tussen de takken
van de perfecte bomen. De hele nacht
hoorde ik de kleine koninkrijken om me heen
ademen, de insecten, en de vogels
die hun werk in het donker doen. De hele nacht
ging ik op en neer, alsof ik in water dreef, worstelend
met een schitterend noodlot. Tegen de ochtend
was ik minstens tien keer verdwenen
in iets beters.

vertaling: Sietske Boonstra

Dit bericht is geplaatst in gedichten, heldinne's reisboekjes met de tags , , . Bookmark de permalink.

8 Reacties op in het bos slapen

  1. Erik Scheffers schreef:

    Hoi Hella, volgens mij is het een beetje een ziekte in Nederland. Een boek mag niet gewoon goed geschreven en prettig leesbaar zijn voor een grote groep mensen, maar er moeten meerdere lagen in zitten en het moet op meerdere manieren te interpreteren zijn en dan ook nog moet het taalgebruik vernieuwend zijn.

    Hetzelfde geldt voor andere kunstvormen zoals de schilderkunst en de filmkunst. Een realistische schilder als bijvoorbeeld Rien Poortvliet wordt laag aangeslagen terwijl heel veel mensen genieten van zijn kunst. En films moeten ook bijzonder zijn. Men roemt vaak allerlei experimentele filmers (denk bijvoorbeeld aan Tarkovsky) terwijl filmmakers die hun eigen leefwereld als uitgangspunt nemen stelselmatig ondergewaardeerd worden. Gelukkig ben ik niet de enige die dat vind. Groetjes, Erik

  2. Wat leent Fries zich toch goed voor poëzie en wat een begenadigd vertaler is Sietske. Ik vind haar versie bijna nog mooier dan het origineel, maar dat zal ongetwijfeld komen omdat Fries mijn moedertaal is en daarom extra resoneert bij mij.

  3. Elly van Doorn schreef:

    Van het fries maak ik dus niets maar het gedicht is prachtig

  4. Rein schreef:

    Geweldige Friese vertaling! wrakseljend is een prachtig woord.

  5. lethe schreef:

    Mooie (Nederlandse) vertaling, ik vind alleen "ging ik op en neer" voor "I rose and fell" niet mooi. "rees en daalde ik" of eventueel "rees en viel ik" zou ik beter vinden.

    • Hella schreef:

      ik geef het door! (zelf vind ik 'rees en daalde' wat te veel hoogteverschil terwijl het drijvend in het water is, meer op en neer dobberend, tenminste zo interpreteer ik het)

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *