this place in the ways

Geplaatst op 18 april 2024 door Hella


Met de #coloricombo kleuren van week 15 (8 tm 14 april) maakte ik weer een flinke voorraad #gelliprints en natuurlijk het bijbehorende uitrolvel (brayer sheet).

Kreeg opeens zin om me weer eens aan een Australisch scharnierboekje te wagen, dat was al een tijd geleden! Gelukkig had ik ooit precies opgeschreven hoe het moest. Voor de bladzijden gebruikte ik de gelliprints, voor de ankertjes het uitrolvel.
En dan zit het in elkaar, en dan begint het voor mij eigenlijk pas. Want zo'n leeg boekje is leuk en aardig maar het gáát nergens over.

Ik vond een prachtig gedicht van Muriel Rukeyser. Ik heb geprobeerd het te vertalen, verbetersuggesties zijn welkom!
Wat ik meestal niet doe – eerst de tekst en dan de plaatjes – gebeurde nu wel. Bij de tekst en bij de kleuren zocht ik ze. Zo ontzettend blij met die schitterende kunstboeken die ik voor bijna nix heb gescoord bij de Boekenbalie!

THIS PLACE IN THE WAYS

Having come to this place
I set out once again
on the dark and marvelous way
from where I began:
belief in the love of the world,
woman, spirit, and man.

Having failed in all things
I enter a new age
seeing the old ways as toys,
the houses of a stage
painted and long forgot;
and I find love and rage.

Rage for the world as it is
but for what it may be
more love now than last year
and always less self-pity
since I know in a clearer light
the strength of the mystery.

And at this place in the ways
I wait for song.
My poem-hand still, on the paper,
all night long.
Poems in throat and hand, asleep,
and my storm beating strong!

Muriel Rukeyser

 DEZE PLEK IN DE WEGEN

Op deze plek aangekomen
ga ik wederom op weg
de duistere en wonderbaarlijke weg
vanwaar ik begon:
geloof in de liefde van de wereld,
vrouw, geest, en mens.

Mislukt in alle dingen
ga ik een nieuw tijdperk in
waarin ik de oude wegen als speelgoed zie,
als huizen op een toneel
geschilderd en al lang vergeten;
en ik vind liefde en woede.

Woede voor de wereld zo hij is
maar voor zo hij kan zijn
meer liefde dan vorig jaar
en steeds minder zelfmedelijden
nu ik in een helderder licht
de kracht van het mysterie ken.

En op deze plek in de wegen
wacht ik op een lied.
Mijn gedichtenhand stil, op het papier,
de hele nacht.
Gedichten in keel en hand, slapend,
en mijn storm die krachtig woedt!

vertaling Hella Kuipers

Geplaatst in creatief, gedichten, heldinne's reisboekjes | Getagged , , | 5 Reacties

creatief in maart en april

Geplaatst op 13 april 2024 door Hella

Laat mij beginnen met de collage die ik gister afmaakte. Niet omdat ik er bijzonder trots op ben, want oh, ik had de lengte van de tekst niet goed ingeschat. Maar die tekst is zo fantastisch, het is een gedicht over het schrijven van poëzie, door Muriel Rukeyser, die ik voorheen alleen kende van de uitspraak "The universe is made of stories, not of atoms."

POEM WHITE PAGE WHITE PAGE POEM

Poem white page white page poem
something is streaming out of a body in waves
something is beginning from the fingertips
they are starting to declare for my whole life
all the despair and the making music
something like wave after wave
that breaks on a beach
something like bringing the entire life
to this moment
the small waves bringing themselves to white paper
something like light stands up and is alive.

Van gelliprints die ik maakte naar aanleiding van coloricombo maakte ik een vierkante collage getiteld Altijd Weer Moed Vissen, te koop voor €60,00.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Ik kreeg ook eindelijk weer zin om boekjes te maken. Van een vriendin kreeg ik een bergje mooie sjaals om te gebruiken, ik beplakte de achterzijde van dit harmonicaboekje ermee, plakte gelliprints aan de binnenkant, doorstikte het geheel met borduurgaren en vond een mooie tekst bij Wendell Berry, uit zijn gedicht The Strait:
I have come to the end
of what I have supposed,
following my thread of song.
Who knows where it is going?

Van gelliprints, afbeeldingen en zinsneden uit Germain Bazin - History of World Sculpture maakte ik een harmonicaboekje in aardetinten.
Harmonicaboekjes zijn te koop voor €15,95.

 
 
 
 
 
 
 

In het A5-schetsboekje maakte ik de volgende spreads:
•Tekst boven de ingang van het huis van Jung in Küsnacht
Vocatus atque non vocatus, Deus aderit.
Of we hem nu aanroepen of niet, God zal aanwezig zijn.
•Tell me, what is it you plan to do
With your one wild and precious life?
•Now is the time of monsters
•Her eyes comprehend the darkness.
The tracks she leaves are bloody,
and at her scream
everything holds still,
hearing that other wisdom.
from The Writer on, and at, Her Work – Ursula K. Le Guin
•i've been down that well
a hundred times
(Ursula K. Le Guin – Baln's Daughter
in: Hard Words, 1981)

Deze collages kun je kopen voor €25 per spread, je moet er dan zelf 2 lijstjes voor kopen van 20 x 14,5 cm.

In het regenboogboekje is roze nu wel klaar geloof ik.
collage 7
honor the space between no longer and not yet

 
 
 
 
 
 
 
 
collage 8
a tree that blossoms in the wilderness

 
 
 
 
 
 
 
 
collage 9
More inward than sex or even womb,
inmost in woman is the girl intact,
the dirty little virgin who sits and dreams
and has nothing to do with fact.
Song – Ursula K. Le Guin
uit Wild Angels

 
 
 
 
 
 
 
 
Al met al behoorlijk productief, al zeg ik het zelf (en dan heb ik het nog niet eens over alle gelliprints die ik maak).

Geplaatst in creatief, gedichten, heldinne's kaarten, heldinne's reisboekjes | Getagged , , | Een reactie plaatsen

de laatste nieuwsbrief

Geplaatst op 30 maart 2024 door Hella

Vandaag heb ik de allerlaatste #Heldenreis Nieuwsbrief verstuurd. Wil je hem lezen? Hij staat hier!

Alle nieuwsbrieven staan nu ook op Google Drive.

Geplaatst in schrijven | Getagged , | 4 Reacties

creatief! in januari en februari

Geplaatst op 28 februari 2024 door Hella

In de nieuwsbrief van februari vertelde ik al over mijn regenboogboekje, en over het feit dat ik het geknutsel van ingewikkelde vormen even helemaal zat was. (Liet me toch weer verleiden door een Oneindige Kaart maar dat geheel terzijde).

Naast het regenboogboekje heb ik ook nog een A5 spiraal-schetsboekje, waarin ik collages maak over twee pagina's (spreads) (behalve die eerste dan). Het werkt zo prettig, en ik kan er al die gelliprints zo fijn in kwijt!
Met de gezondheid gaat het momenteel echt waardeloos, maar zolang ik dit nog kan doen, en met eigen of andermans/vrouws woorden uiting kan geven aan wat er in me woelt, ben ik nog … blij, tevreden, hoe moet je het noemen. Voelt het leven nog zinvol.

Teksten die ik gebruikt heb:

collage 1:
please
let go of the habit
of comforting people
after they have harmed you
(wegens praktisch staat die nu achteraan in de rij)

collage 2:
de bijl vergeet de boom
de boom onthoudt

collage 3:
voorbij
de juwelen violen
voorbij
de fluwelen anemonen
voorbij het rood
van de mantel
waarin ik verdween

collage 4:
schatvissen in de ziel

collage 5:
ga niet weer slapen

gebaseerd op het gedicht van Rumi:

De wind van de dageraad
heeft geheimen voor je beschikbaar.
Ga niet weer slapen.

Je moet vragen om wat je echt wilt.
Ga niet weer slapen.

Mensen lopen heen en weer over de drempel
waar de twee werelden elkaar raken.

De deur is rond en open.
Ga niet weer slapen.

collage 6:
behouden vaart

collage 7:
we don't remember the dream
but the dream remembers us
(Linda Pastan)

collage 8:
the (white) man's burden

(naar het gedicht van Kipling https://en.wikipedia.org/wiki/The_White_Man%27s_Burden )

In het regenboogboekje zit ik nog steeds in fase roze.

collage 2:
It's a queer business, making oneself blind.
― Ursula K. Le Guin, Gifts (Annals of the Western Shore #1)

collage 3:
oefen je in hol zijn als een grot

collage 4:
wat beter verdediging dan de verstening

collage 5:
I always grow poetic when I am lying to myself.
― Ursula K. Le Guin, A Fisherman of the Inland Sea

collage 6:
droefenis is ook een huis, een donkere grot, waarin het niet leuk is, niet gezellig, maar wel veilig

En last but not least heb ik ook weer wat series kaarten gemaakt. Je kunt ze hier apart bekijken! (Te koop voor €10,00 per serie).

updeet: serie 48 is verkocht

Geplaatst in creatief, heldinne's kaarten | Getagged , | 4 Reacties

Oneindige Kaart templates

Geplaatst op 9 februari 2024 door Hella

handleiding Oneindige Kaart

Dit is dus een voorbeeld dat je kunt gebruiken voor het ontwerpen van je echte werk.

• print de templates dubbelzijdig uit: 1A + 1B voor en 1A + 1B achter op 1 vel, en 2A + 2B voor en achter op 1 vel
• knip of snijd de onderdelen uit
• vouw de zijflapjes naar voren en naar achteren (eerst scoren! kan op een scorebord maar ook bv met een haaknaald langs een liniaal)
• leg onderdeel 1A met de achterkant naar boven horizontaal
• plak onderdelen 2A en 2B er verticaal op (PLAK op PLAK)
• draai het geheel om
• plak onderdeel 1B op onderdelen 2A en 2B
• klap 1A en 1B opzij naar buiten
• ga met het vouwbeen langs de vouwen van het middengedeelte van 2A en 2B
• klap weer de zijkanten naar buiten vanuit de middenspleet en versterk de vouwen
• klap het geheel een aantal keren uit zodat de kaart soepel loopt en zodat je kunt zien hoe alle onderdelen op elkaar aansluiten

Geplaatst in creatief, heldinne's kaarten | Getagged , , | Een reactie plaatsen

Proust

Geplaatst op 28 januari 2024 door Hella

Swann's Way (In Search of Lost Time, #1)Swann's Way by Marcel Proust
My rating: 3 of 5 stars

Wat zal ik zeggen?
Ik heb geluisterd naar de Engelstalige audioboekversie, erg mooi voorgelezen, en ook verschrikkelijk slaapverwekkend (wat deels ook mijn bedoeling is). Ik vond het mooi en tegelijk ook een beetje vervelend, dat geneuzel over al die deftige mensen ... Heel sfeervol en tegelijk onbeduidend. Dus ik weet niet ... door naar deel twee en doorgaan met heerlijk inslapen? Of op zoek naar iets anders?
Is dit heiligschennis?

View all my reviews

Geplaatst in lezen, recensies | 6 Reacties

zielsgeluk

Geplaatst op 30 december 2023 door Hella

Afgelopen maart heb ik zo'n dagboek gekocht waarin je vijf jaar achter elkaar elke dag in 5 regels opschrijft wat er gebeurd is, die dag. Omdat de dagen vaak zo onopmerkelijk en onopgemerkt passeren, wat deels ligt aan de preT die een enorm geheugenverlies veroorzaakt, en natuurlijk ook aan de gelijkvormigheid der dagen, alles wat ik beleef speelt zich binnenskamers en binnenshoofds af. Soms vergeet ik mijn dagelijkse notitie weleens, en dan kan ik me nauwelijks nog voor de geest halen wat ik de dag ervoor heb gedaan.

Ook hoop ik zo een bepaalde regelmaat in de ziekteverschijnselen te ontwaren en het medicijngebruik een beetje bij te houden. Zo was ik geweldig goed op weg om te minderen met preT (van 15 mg naar 11,25) maar pijn gooide roet in het eten of liever het kerstdiner dat ik zou koken, dus terug naar 15 en nu weer zachtjes naar beneden. Had 5x blaasontsteking dit jaar – wat een gezeik – en dat lijkt nu met het koolhydraatarme en suikervrije dieet een stuk beter te gaan #afkloppen!

De schrijverij raakte in het slop, al werkte ik er bij vlagen nog wel aan. Uiteindelijk werd het knutselen de enige constante: ik maakte in totaal zo'n 30 Vlangers, 30 collages, 10 boekjes en 2 corolla's. En dat brengt me op het woord knutselen (en het bijbehorende heerlijke knutselkamertje dat vanaf het begin ook Frija's lievelings is).
Knutselen heeft de kleuterschool-achtige connotaties van pleerollen en macaronikettingen en daarvoor – zegt men – is wat ik maak veel te mooi (dank, allemaal!). Maar hoe zal ik het anders noemen? Hoe schrijf ik dan 's avonds in het vijfjarendagboek: ik heb fijn geknutseld vandaag?
Ik gooide het in de groep: hoe noemen jullie dat?

Het mooiste antwoord was: zielsgeluk. Want dat is het ook. Hoe zombie-achtig, depressief of geïrriteerd ik me ook voel, van knutselen word ik weer blij en zen. Niet altijd, hoor, soms zit ik te vloeken van frustratie als het niet lukt een ingewikkelde Vlanger in elkaar te plakken.
Een nieuw woord in dezen is "maken." Je bent een maker, zo begrijp ik, als je iets creatiefs maakt, in welke techniek dan ook. Maar dat dagboekt niet lekker. Ik heb fijn gemaakt vandaag. Gelukkig had ik nog even tijd om te maken. Te vaag, toch?

Dan is er "creatief bezig zijn." Maar ook dat dekt mijn lading niet. Als ik de kamer herinricht ben ik ook creatief bezig. Het is te vaag en te uitgebreid tegelijk. En het dekt ook niet alle aspecten van het knutselen. Als ik een Vlanger-template heb uitgeprint, en dat vervolgens uitknip en vouw, is dat niet "creatief," dat is gewoon een van de broodnodige stappen in het proces, net als het schoonmaken van stencils of het scheuren van papiertjes voor de papierschepperij. Dit soort on-creatieve bezigheden zijn niet per se vervelend, ze zijn ook rustgevend, en een toevlucht wanneer het brein rust nodig heeft op momenten zonder scheppingsdrang.
Het woord legt ook een bepaalde druk: om 'mee te tellen' (wie is toch die eeuwige score-bijhouder?) moet het wel 'creatief' zijn. Ik moet een oordeel vellen. Ik ken mezelf zolangzamerhand goed genoeg om te weten dat dat averechts werkt. Ik moet de Neanderthaler nog altijd geruststellen: ik knutsel maar wat hoor, lieve Nee. Nix om je druk over te maken.

Dus ik blijf het maar knutselen noemen, alles wat ik daar uitspook op het knutselkamertje. Dan mag het rustig mislukken, mag het alles worden wat het wil, en mag ik vooral doen wat ik fijn vind of nodig heb, op die dag.

updeet: kreeg nog een mooie reactie op Twitter

Geplaatst in autobio, creatief, kunst | 6 Reacties

Hella’s Year in Books 2023

Geplaatst op 28 december 2023 door Hella

Van de boeken waar ik op dit moment in bezig ben ga ik er geen eentje meer uitkrijgen voor 1 januari, dus de Challenge van 2023 kan online! In tegenstelling tot de 3 voorgaande jaren heb ik dit jaar de 100 boeken niet gehaald. Te veel geknutseld? Te veel series gekeken? (Valt wel mee, dat laatste, ik ben geen binger.)

In elk geval ga ik de challenge voor volgend jaar flink naar beneden bijstellen. Ik wil echt verder met Yima, en daarvoor moet ik nu in elk geval alles wat ik heb geschreven herlezen. En ik waag een nieuwe poging om Proust te lezen. Ik ga voor de Engelse vertaling, en ik wil lezen en luisteren combineren. (Hiervoor luisterde ik 1984, maar dat werd te gruwelijk om bij in slaap te vallen. Vervolgens probeerde ik The Upside-Down World van Benjamin Moser maar het negatieve commentaar in mijn hoofd hield me te erg wakker.)

Van een paar boeken heb ik een uitgebreide bespreking geschreven, van de rest staat een korte beoordeling op Goodreads.
Hoe dan ook: dit is mijn lijst van 2023. Overal waar gevraagd wordt "wat was je favoriete boek van 2023" antwoord ik The Covenant of Water. Wat een weergaloos mooi boek was dat.

1 ster

2 sterren
Cooper, Susan – Silver on the Tree (The Dark is Rising, #5)
Fry, Stephen – More Fool Me (Memoir, #3)
Hays, Katy – The Cloisters
King, Stephen – Fairy Tale
Morgan, Sarah – The Summer Seekers
Robotham, Michael – Lost (Joseph O'Loughlin #2)
Waals, Jacqueline E. van der – Noortje Velt

3 sterren
Baars, Cobi van – De onbedoelden
Bakker, Gerbrand – De Kapperszoon
Bronwasser, Sacha – Luister
Cleeves, Ann – The Long Call (Two Rivers, #1)
Cooper, Susan – The Dark Is Rising (The Dark is Rising, #2)
David-Néel, Alexandra – My Journey to Lhasa: The Classic Story of the Only Western Woman Who Succeeded in Entering the Forbidden City
Fry, Stephen – The Fry Chronicles
Goldewijk, Yorick – Films die nergens draaien
Gosling, Sharon – The House Beneath the Cliffs
Graeber, David and David Wengrow - The Dawn of Everything: A New History of Humanity
Griffiths, Elly – The Zig Zag Girl (Stephens & Mephisto, #1)
Holt, Victoria – Mistress of Mellyn
Johnson, Kij – The Dream-Quest of Vellitt Boe
Jong, Raoul de – Jaguarman: Mijn vader, zijn vader en andere Surinaamse helden
Joshi, Alka – The Henna Artist (The Jaipur Trilogy, #1)
Joshi, Alka – The Secret Keeper of Jaipur (The Jaipur Trilogy, #2)
Mantel, Hilary – A Memoir of My Former Self: A Life in Writing
Millard, Candice - River of the Gods: Genius, Courage and Betrayal in the Search for the Source of the Nile
O'Donoghue, Caroline – The Rachel Incident
Rendell, Ruth – From Doon With Death (Inspector Wexford, #1)
Robotham, Michael – Suspect (Joseph O'Loughlin, #1)
St. James, Simone – The Haunting of Maddy Clare
Salomons, Annie – Een Meisje-Studentje
Shafak, Elif – The Island of Missing Trees
Stevens, Amanda – The Restorer (Graveyard Queen, #1)
Stewart, Mary – The Wicked Day (Arthurian Saga, #4)
Stewart, Mary - My Brother Michael
Stewart, Mary – Nine Coaches Waiting
Taylor, Lulu – The Winter Folly
Tremayne, S.K. – The Drowning Hour
Warner, Sylvia Townsend – Lolly Willowes
Zevin, Gabrielle – The Storied Life of A.J. Fikry

4 sterren
Carr, J.L. – A Month in the Country
Chatwin, Bruce - The Songlines
Cooper, Susan – Over Sea, Under Stone (The Dark is Rising, #1)
Cooper, Susan – Greenwitch (The Dark is Rising, #3)
Cooper, Susan – The Grey King (The Dark is Rising, #4)
Dis, Adriaan van – Naar zachtheid en een warm omhelzen
Griffiths, Elly – The Night Hawks (Ruth Galloway, #13)
Griffiths, Elly – The Locked Room (Ruth Galloway, #14)
Griffiths, Elly – The Last Remains (Ruth Galloway, #15)
Griffiths, Elly – The Stranger Diaries (Harbinder Kaur, #1)
Harper, Jane – Exiles
James, Henry – Daisy Miller
Joyce, Rachel – Perfect
Kennedy, Margaret – The Feast
Le Guin, Ursula K. – Lavinia
Leffler, Maggie – The Secrets of Flight
Lewis, Gwyneth – Sunbathing in the Rain
MacDonald, Ann-Marie – Fayne
Macfarlane, Robert – The Old Ways: A Journey on Foot
Minco, Marga – het Bittere Kruid
Murakami, Haruki – Kafka op het strand
Orwell, George - 1984
Osinga, Richard – Munt
Patchett, Ann – State of Wonder
Patchett, Ann – Tom Lake
Penny, Louise – A World of Curiosities (Chief Inspector Armand Gamache, #18)
Sacks, Oliver – Gratitude
Salih, Tayeb – Season of Migration to the North
Stewart, Mary - The Crystal Cave
Stewart, Mary – The Hollow Hills (Arthurian Saga, #2)
Stewart, Mary – The Last Enchantment (Arthurian Saga, #3)
Stok, Barbara – The Philosopher, the Dog and the Wedding: The Story of the Infamous Female Philosopher Hipparchia
Taylor, Lulu – Her Frozen Heart
Trebbi, Jean-Charles – The Art of Origami Books: Origami, Kirigami, Labyrinth, Tunnel and Mini Books by Artists from Around the World
Verghese, Abraham – Cutting for Stone
Vreugdenhil, Janneke – Koolhydraatarme bijbel: 250 recepten met weinig en langzame koolhydraten
Zevin, Gabrielle – Tomorrow, and Tomorrow, and Tomorrow

5 sterren
Barry, Sebastian – Old God's Time
Verghese, Abraham – The Covenant of Water

DNF
Chapman, Julia – Date With Death (The Dales Detective Series, 1)
Evaristo, Bernardine – Girl, Woman, Other
Fermor, Patrick Leigh – A Time of Gifts (Trilogy, #1)
Frankopan, Peter – The Silk Roads: A New History of the World
Saini, Angela – The Patriarchs: The Origins of Inequality
Seton, Anya – Dragonwyck
Smith, Maggie – You Could Make This Place Beautiful: A Memoir

Geplaatst in autobiobibliografie, lezen, recensies | Getagged | 9 Reacties

creatief! (inhaling)

Geplaatst op 4 december 2023 door Hella

Ik heb dan wel sinds 11 oktober niet meer geblogd, maar intussen stond de creativiteit gelukkig niet stil.
De kerstkaarten zijn af, ik heb verschillende voorraadpotten (voor al die gezonde melen, pitten en zaden) met decoupage versierd en heb éindelijk de turquoise stella afgemaakt (was ik in juli al mee begonnen). Je kunt hem kopen voor €24,95 (omdat het zó veel werk is). Alle foto's van de stella staan hier.

Uit het boek van Trebbi heb ik weer een zeshoekig boekje gemaakt, ditkeer van tyvek (HRB 179). (Ik had er nog 1 gemaakt, maar die had ik verkeerd geknipt en daardoor klopte er niets meer van. Mijn tieren en schelden kun je meebeleven op de Facebookpagina.)

Daarna vroeg ik me af of een vijfhoekig boekje ook mogelijk was. Inmiddels zit het in elkaar, is het beplakt met washi tape en Afrikaanse stoffen, maar ik moet nog bedenken waar het over moet gaan. Het is een harmonica maar in feite moet je het elke keer als je een bladzij omslaat, half omdraaien, erg ingewikkeld. HRB 180

Het ingewikkeldste boekje dat ik de afgelopen tijd heb gemaakt, is een cirkelboekje HRB 181. Ik maakte het van goudpapier, dat ik beplakte met partjes van andere mooie cirkels en een toepasselijke tekst van Joni Mitchell (the circle game). Dit boekje is te koop voor €17,95. Meer foto's staan hier.

Verder heb ik nog 4 ronde collages gemaakt:
• een blauwgroene: HC30 believe them all
• een rode: HC31 joyous mood swings
• een van steen: HC32 diepten vreemd van sprookjes
• een abstracte (die per ongeluk ontstond door de uitknipsels van het goude cirkelboekje): HC33 verrast door goud
Deze collages zijn te koop op Werk Aan de Muur – waar je ze ook rond kunt laten afdrukken - maar ook als origineel (€75,00).

Daarnaast maakte ik nog een collage voor een challenge op de Dutch Collage Group. Dan krijg je elke dag een opdracht, het geeft veel gezelligheid en het is geweldig om te zien wat iedereen ervan maakt. Maar op de een of andere manier werkt het niet voor mij. Misschien omdat bij veel mensen het proces anders verloopt dan bij mij, ik werk meestal van achteren naar voren, en zij juist andersom, of alles tegelijk, achtergrondmotieven juist op het laatst toevoegen, of de achtergond invullen met verf. Vaak wordt dat prachtig, maar ik kan het niet.

Inmiddels staan er alweer twee nieuwe collages op stapel, ben ik met een nieuwe Hemelwijs bezig, en probeer ik een stella te maken met een lampje erin. En ik hoop dat in het nieuwe jaar ook eindelijk de schrijfinspiratie weer aanklopt.

Geplaatst in creatief | Getagged , , , | 9 Reacties

Het Achterspit

Geplaatst op 1 december 2023 door Hella

Tijd voor de jaarlijkse verhaspelcolumn! Ik heb de schade opgemaakt van alles wat tegen mijn zere borst stootte en daarmee weer een verhaal voor elkaar geflanst. Ik heb er het hele jaar mijn tanden in vastgebeten (daarbij tot tranens toe gesteund door de bijdragen van Ferrara) en ik geloof dat ik hier wel mee aan de man kan komen.
Ik hoop dat bij jullie het leesplezier bovenop staat!

Het Achterspit

Het is een grauwe maandagmorgen en ik zoek naar een onderwerp voor de verhaspelcolumn, toch een belofte die ik ieder jaar wil namaken. Ik wil jullie niet afzadelen met een neergeslagen sfeer, maar ik wil ook geen zoetmakertje schrijven.
Begin met waar je bent, schrijft Julia Cameron. Schiet los!
Buiten regent het. Dat slaat ook al geen hoge ogen. Laat je creativiteit de vrije loop gaan, zet de lat niet zo hoog maar zwaai er ook niet met de pet naartoe, leg de zere vinger op de juiste plek …

Ik heb dit jaar weer een x-aantal nummer verhaspelingen verzameld. Een veeg teken aan de wand, als je het mij vraagt. Het klinkt als het zwanengezang van de taal, en velen doen er in volle borst aan mee. Je staat met je oren te flapperen als je hoort hoe snel de taal afkalvert. De tijd tikt!
Sommigen zeggen: wees niet getreurd, dit virus kun je niet meer uitroeden, al gaande de weg verandert de taal. Het is vrij eenduidelijk dat mensen het lak hebben aan pietlulligheid.
Maar zijn we het niet schatplichtig aan onszelf om hier een stokje tegen te steken? Voordat de taal op leven na dood is en als een vlezig geworden hypocrisie kan worden ingezet om in steeds heverige bewoordingen zaken te propaganderen die ooit tot de meest zwartste bladzijden van de geschiedenis zullen behoren? Moeten we niet de mantelbezorgers van de taal zijn?

De overeenkomsten met de Newspeak van George Orwell – zijn boek 1984 werd overal ter wereld versleten, je kunt het antiquarisch nog wel op de kop pikken - maken mij zorgen.
Waarom fashioneert mij dit zo?
Omdat het gebrek aan kennis iets wordt waarmee men aan de man kan komen. Het gaat tussen de hoofden zitten bij mensen dat kennis, en goed taalgebruik, arestogratisch zijn. Het is de tand des tijds dat mensen tegen elkaar opgespeeld worden, dat ze in hun hoofd knopen wat hun wordt voorgekauwd, dat ze in de lynch moeten liggen met "de ander," dat ze met bosjes vermoord worden als ze niet binnen de regels kleuren. Er gaan koppen vallen! Straks word ik nog van mijn bed belicht!

Ik zie het met lege ogen aan. Soms lach ik, zoals wanneer reizigers een basilicum bezoeken, acteurs in de mariekaazje zitten, woninginrichters smaakvolle accessoiresen uitzoeken, wielrenners over geaccentueerd terrein fietsen en daarna aangelegd, verschraald bier drinken, of als iemand spreekt van een mooie metamorfoor en daarmee twee pannensetten wint.
Dat foute vervoegingen van sterke werkwoorden zo'n grote vlucht maken, wijd ik toe aan het onderwijs, dat de poort sluitte voor grammatica-onderricht en daarmee heel wat steken liet liggen. Leerlingen worden niet meer door de wol gemazeld met de nu zo vergruisde struikelblokken-oefeningen. Ondanks dat ik daarover meermalen mijn stem verheft heb, is de kous nu afgedaan. Al die tijd slijpte de oppositie de messen en werd tegenstand de kiem in gesmoord.

Het huis van de taal staat blank van de rook. Fascisme heet nu centrum-rechts. Kinderen van nu worden daarmee opgegroeid. Met de beelden van scheldende politici op hun netflix, beelden van presidenten voor nokvolle zalen, praat "het volk" laagdrempelig over hoe "de elite" denkt dat ze iets in de macht te brokkelen hebben. Ik ben versteld dat ze niet zien dat ze tegen elkaar opgespeeld worden.
Als ik hoor waarmee mensen op hun proppen komen, is er van moraal besef geen sprake meer. Wie zich ergens over uitspreekt, krijgt de volle lading. Ik wil hier wel een balans voor – of liever: tegen - breken, maar merk steeds vaker dat wat mij nauw aan het hart gaat mij ook de nek dreigt om te doen. Ik schets mijzelf af als laf, moet ik niet op zijn minst een protestlied composeren? Hoe overkom ik mijn angst?

Wat een retirade! Wat ben ik nu opgestoken?
Hoe blijft men gezond, op een grauwe maandag vlak na de verkiezingen waarbij door de Glorixpipo – bepaald niet de mannelijke pedant van Barbie – de eer werd opgestreken? Moet ik toch maar proberen om met hang- en vliegwerk de wereld elke dag een stukje mooier te maken, hoeveel bloed, zweet en tranen het ook in de aarde zal hebben? Of delven we dan het achterspit, de taal en ik?

Geplaatst in schrijven, tijdgeest | Getagged | 6 Reacties