Vanmorgen schoot ik al vóór het ontbijt in de opwinding. De Volkskrant heeft de laatste tijd voor gewoonte om – op zich tamelijk genuanceerde – artikelen op twitter te voorzien van een ongenuanceerde kop.
"Missie Bolsonaro is volbracht: nu kan hij Brazilië weer ‘groot en veilig’ maken, zeggen zijn supporters
(NB In een eerdere tweet werd dit standpunt onvoldoende duidelijk aan de sprekers toegeschreven)"
Oorspronkelijk hadden ze geen aanhalingstekens gebruikt.
In de papieren krant noemden ze deze griezel zonder aanhalingstekens een Sterke Man.
Over vaccinatie deden ze iets soortgelijks. Na kritiek pasten ze de kop aan.
Ook over woningnood gingen ze onfris tekeer: asielzoekers zouden 'ons' verdringen op de woningmarkt. Ook hier werd na kritiek de kop aangepast.
Als er íets averechts werkt op social media, is het wel het gebruik van (nemen we aan) satirisch of cynisch bedoelde opmerkingen. Ik herinner me dat er een keer een stuk op Faceboke stond over depressie, en hoe verkeerd mensen daarop kunnen reageren. Zonder nadenken en zonder aanhalingstekens schreef ik eronder iets wat ooit tegen mij gezegd is: "Heeft u wel eens aan vrijwilligerswerk gedacht mevrouwtje?"
Ik kreeg een tsunami van woede over me heen. Iedereen dacht dat ik de schrijfster van het stuk voor gek zette, ik heb maar gauw mijn reactie verwijderd.
Over die tsunami nog even. Het ontmenselijken van de ongewenste buitenlanders. Claudia en de asielplaag. Zij zei toen dat ze zo'n kop wel begreep. Vandaag gaf ze toe dat dat een "slecht moment" van haar was.
De hoofdredacteur van de Volkskrant lijkt behoorlijk de weg kwijt, evenals Marcel Gelauff van de NOS. Zij verstaan onder goede journalistiek dat je iedereen een podium biedt. Ook antivaxaluhoedjes, ook "sterke mannen" die hun homofobe, xenofobe, vrouwonvriendelijke standpunten uitventen. Net zoals Holleeder bij Twan, iedereen moet aan het woord.
Waarom eigenlijk?
Heet dat objectief? Heet dat polarisering tegengaan?
Of is dat dé manier om alle gevaarlijke denkbeelden te normaliseren, zodat we met z'n allen in de kikkersoep afglijden naar wereldwijd fascisme?
Frederike Geerdink schreef een fantastisch artikel over wat journalistiek hoort te zijn en te doen.
Hoewel ik soms echt bang ben voor waar de wereld naartoe afglijdt, en het liefst heel zen mijn ogen zou willen sluiten, ben ik blij dat ik op twitter zit. Want van de vaderlandse pers moeten we het zo langzamerhand niet meer hebben, als we waakzaam willen blijven. Bovendien blijf je nergens anders zo goed op de hoogte van wat volksmenners uitspoken, en hoe vreselijk veel verblinde mensen er zijn. Ik schrok van de reacties op een tweet van oppergriezel Leon de Winter. Over hoe schandalig het was om Trump te vergelijken met Hitler. Als je leest wat mensen daar – instemmend – onder zetten …
Al met al geen briljant essay, dit stukje. Maar even een ontwarring van de warboel in mijn hoofd. In de hoop dat we nooit de top van de Pyramid of Hate zullen bereiken.