the Hill we Climb – vertaling

Nadat ik de Hill We Climb vertaalgroep had aangemaakt op Facebook, hebben we een tijdje intensief van gedachten gewisseld over vertalen en alles wat daarbij komt kijken. Ik heb er zelf ook wat blogjes aan gewijd.
We hebben deel voor deel onze vertaalde stukken vergeleken, elkaar inspirerend. Het bleek al snel hoeveel meer routine een professionele vertaler heeft om er mooi soepel Nederlands van te maken.
Sommigen lazen geïnteresseerd mee en deden suggesties.

Intussen ging de storm weer wat liggen, al wordt er in verschillende landen nog wel over geschreven. Uit Nederland is geloof ik het laatste nieuws dat Meulenhoff (de uitgeverij van Marieke Lucas Rijneveld) voor de vertaling gaat samenwerken met de splinternieuwe uitgever Wilde Haren.

Uiteindelijk hebben Sietske en ik samen de definitieve versie gemaakt. Het grootste aandeel leverde Sietske, maar we hebben toch over veel dingen gezamenlijk geconfereerd. Sommige vondsten van mezelf vond ik toch wel mooi, en zij gelukkig ook. *bloost*
Dus: hier komt-ie. De Heuvel Op!

De heuvel op

Als het dag wordt vragen wij ons af
waar vinden we licht in deze eindeloze schaduw?
Het verlies dat we dragen,
een zee te doorwaden.
We hebben de buik van het beest getrotseerd,
we hebben geleerd dat rust niet altijd vrede is
en de normen en noties
van recht niet altijd rechtvaardig.
En toch is de nieuwe dag nu daar,
voordat we het wisten.
We hebben het gedaan,
we hebben het op de een of andere manier doorstaan
en een natie gezien die niet gebroken is,
maar gewoon nog niet af.
Wij, de erfgenamen van een land en een tijd
waarin een mager Zwart meisje,
afstammend van slaven en opgevoed door een alleenstaande moeder,
ervan kan dromen om president te worden
en nu haar tekst voor eentje mag voordragen.
En ja, we zijn verre van gepolijst,
verre van ongerept,
maar we streven niet naar perfectie;
we willen heel bewust een eenheid smeden,
een land opbouwen voor alle culturen, kleuren, karakters en condities.
En dus richten we onze blik niet op wat er tussen ons staat,
maar op wat er vóór ons staat
We dichten de kloof omdat we,
als we onze toekomst voorop willen zetten,
onze verschillen opzij moeten zetten.
We leggen onze wapens neer
zodat we elkaar
de hand kunnen geven.
We wensen niemand kwaad, maar iedereen het goede toe.
Laat de wereld in elk geval dit zeggen:
dat we bleven groeien toen we verdriet hadden,
dat we bleven hopen toen we pijn leden,
dat we bleven doorgaan toen we moe waren,
dat we voor altijd verbonden zullen blijven, zegevierend,
niet omdat we nooit meer zullen verliezen
maar omdat we nooit meer verdeeldheid zullen zaaien.
In de Schrift staat te lezen dat ieder
onder zijn eigen wijnstok en vijgenboom mag zitten
en niet meer bang hoeft te zijn.
Als we dat in onze tijd willen waarmaken,
winnen we niet door geweld
maar door bruggen te bouwen,
dat is de ons beloofde open plek.
We gaan de heuvel op,
als we maar durven.
Want Amerikaan zijn is meer dan geërfde trots,
het is het verleden dat we betreden
en hoe we het herstellen.
Er was een kracht die ons volk wilde verdelen
in plaats van samen te delen,
die ons land wilde belagen om de democratie te vertragen
en daar ook bijna in slaagde.
Maar ook al kun je de democratie tijdelijk vertragen,
ze kan nooit definitief worden verslagen.
Die waarheid,
dat geloof, geeft ons vertrouwen.
Want terwijl wij onze ogen op de toekomst richten,
kijkt de geschiedenis naar ons.
Dit is het tijdperk van de verdiende verlossing.
In het begin waren we bang,
we waren nog niet klaar
om zo’n verschrikkelijk uur te beërven,
maar toen het eenmaal aanbrak vonden we de kracht
om een nieuw hoofdstuk te schrijven,
om onszelf hoop en geluk te wensen.
En terwijl we ons eerst afvroegen
hoe kunnen we ooit een ramp de baas worden?
zeggen we nu
hoe zou een ramp ons de baas kunnen worden?
We marcheren niet terug naar het verleden
maar gaan de toekomst tegemoet
een land dat aangeslagen is maar heel,
dat lankmoedig maar onverschrokken is
dat vurig is en vrij.
We laten ons niet keren
of intimideren,
want we weten dat onze luiheid en laksheid
overgaan op de volgende generatie.
Onze blunders worden hun lasten
maar één ding is zeker:
als we genade mengen met macht
en macht met recht,
dan laten we liefde na
en krijgen onze kinderen het recht om alles te veranderen.
Laten we dus een land achterlaten
dat beter is dan het land dat ons werd nagelaten.
Met elke ademtocht uit mijn bronzen borst
veranderen we deze gewonde wereld in een wonderwereld.
We staan op uit de gouden heuvels van het westen,
we staan op uit het stormachtige noordoosten,
waar onze voorouders hun revolutie begonnen.
We staan op uit de meersteden van het middenwesten,
we staan op uit het zonovergoten zuiden.
We zullen herbouwen, verzoenen en vernieuwen
en in elke uithoek van de natie en
elke windstreek van ons land
zal ons volk opstaan, divers en prachtig,
gehavend en prachtig
Als het dag wordt stappen we uit de schaduw,
vurig en zonder vrees.
De nieuwe dag bloeit van bevrijding,
want er is altijd licht,
als we maar moedig genoeg zijn om het te zien
als we maar moedig genoeg zijn om het te zijn.

Amanda Gorman
vertaling: Sietske Boonstra en Hella Kuipers

aanvulling dd 230622: de Friese vertaling van dit gedicht staat hier