vertalen

Ik heb nu een vertaalgroep aangemaakt op Facebook, voor het vertalen van The Hill We Climb. Ik hoop dat we met een stel mensen veel plezier zullen beleven aan deze klus. Ik vind vertalen fascinerend.

Zo heb ik voor mijn nieuwste boekje ik het gedicht Witchgrass van Louise Glück gebruikt en gewoontegetrouw vertaald voor op mijn blog. Witchgrass bleek in het Nederlands draadgierst te heten, niet bepaald een poëtisch woord, het sluit ook niet aan bij het gedicht. Wat dan? Het vertalen als heksengras? Dat klonk me te veel naar heksenkaas. Zoek zoek, google google, en uitiendelijk kwam ik uit bij een beschrijving van het gras in een oud boek: panikgras. Dat panik heeft te maken met de Latijnse naam (panicum cappilare) die erop duidt dat het een broodgewas is, maar er klinkt ook paniek in door. Dat past veel beter bij het gedicht.

Met onze leesclub (die meevaart op de keuzes van de Literatuurclubs Drenthe) lezen we deze maand Op aarde schitteren we even van Ocean Vuong. Normaal gaat een en ander gepaard met een lezing- en vragenavond, nu moet dat allemaal digitaal. Ook krijgen we er een leeswijzer bij, die deze keer is samengesteld door Esmé Boom. Ik volg haar op Goodreads, en zij heeft haar bedenkingen bij de vertaling. Ik heb me voorgenomen origineel en vertaling (als e-book bij de bibliotheek) naast elkaar te lezen. Lijkt me heel leerzaam.

En dan nu aan de slag met The Hill We Climb!
Ik strand al meteen bij de titel. Begrijpen wat er staat wil nog niet zeggen dat je weet hoe je dat moet vertalen. De heuvel die we beklimmen? De berg die we beklimmen? Er staat toch geen mountain? Het klinkt ook bijbels, iets van eyes to the hills? Psalm 121, zo blijkt, en daar staat in het Engels de ene keer hills, de andere keer mountains, en in het Nederlands 'ik sla mijn ogen op naar 't gebergte.'
In bijbelland heb je meer bergen dan heuvels, dunkt mij.

De berg die we beklimmen.
De vier marcherende lettergrepen van de titel worden hier een vermoeiend zevenlettergrepig gestruikel. Schiet opeens door mijn hoofd: Bobbejaan, klim die berg.
Beklim de berg? Te commanderend.
De berg beklimmen? Een berg beklimmen? De bergen in? Te jodelig.
De zinsnede komt in het gedicht zelf ook voor:
Scripture tells us to envision that everyone shall sit under their own vine and fig tree and no one shall make them afraid.
If we’re to live up to our own time, then victory won’t lie in the blade, but in all the bridges we’ve made.
That is the promise to glade, the hill we climb, if only we dare.
Het gaat om uitzicht, om open plekken, om uitstijgen boven … om de berg op te klimmen in plaats van in het dal te blijven.
We will rise from the golden hills of the west.
Ik geloof dat ik het toch houd bij De Berg Beklimmen.
Wat meteen een mooie metafoor is voor het werken aan deze vertaling.