psychopathie

Er stond van de week al iets over in de krant, en nu hoorde ik er weer over op de radio: het onderzoek van de UvA naar liegen. Het is niet waar dat 'iedereen weleens liegt' – gemiddelden zeggen niets over de opvallendste uitkomst: dat 5% van de mensen heel veel liegt, en er ook totaal geen moeite mee heeft dat te vertellen.
Ook heb ik deze week het verbijsterende boek Destructieve Relaties op de Schop van Jan Storms gelezen. Hij stelt dat 1 op de 20 mensen psychopaat is. Niet verbazend dus, dat die cijfers overeenstemmen.
Maar dat is niet wat het boek zo verbijsterend maakt. Dat is het gegeven dat, ondanks dat er zoveel psychopaten in ons midden zijn, het wel het best bewaarde geheim ter wereld lijkt. Dat heeft verschillende oorzaken. Bij het woord psychopaat denken we meteen aan Hannibal Lecter of Hitler, niet aan de ogenschijnlijk keurige buurvrouw die haar echtgenoot een depressie in treitert, niet aan de moeder die haar kinderen leegzuigt en manipuleert, niet aan de democratisch gekozen politicus, niet aan meneer de psycholoog of meneer de advocaat.
Psychopathie staat ook niet als diagnose in de DSM. Terwijl het de gevaarlijkste ongeneeslijke ziekte ter wereld is.
Er rust ook een taboe op het woord psychopaat. Dat mag je niet zeggen, Hella. Jij bent geen psychiater. Je mag een mens niet zomaar diagnostiseren. Trouwens, alle mensen zijn van nature goed. Zo'n psychopaat is gewoon in zijn jeugd mishandeld, dat is hartstikke zielig, dan moet je hem niet ook nog eens stigmatiseren!
En zo woekert het probleem voort. Gaan hele volksstammen kapot aan psychopatische leiders, gaan hele gezinnen kapot aan psychopatische ouders, gaan bedrijven of werknemers kapot aan psychopatische managers, worden schoolklassen geterroriseerd door psychopatische kinderen.
En wij sluiten allen onze ogen, omdat we het kwaad niet willen zien. Het kwaad confronteert ons met de zwarte kanten van onze eigen ziel, dus we kijken snel weg, en houden het zonnig en menslievend.
Zo zijn we collectief medeplichtig aan de mishandeling van heel wat goedwillende, onschuldige mensen. Lees dit boek, geef het aan mensen die je kent die in zo'n relatie gevangen zitten, die dreigen hun kinderen te verliezen aan de psychopatische ouder die zo'n schitterend masker draagt, aan mensen die overspannen zijn geraakt door de terreur op het werk, aan studenten die zijn misbruikt door een psychopatische hoogleraar.
Lees het als je wilt begrijpen hoe het komt dat het kwaad op de wereld bestaat – en wat je eraan kunt doen. En dat is NIET wegkijken! Dat is NIET: ontkennen, tegenspreken of relativeren wat een slachtoffer je vertelt. Dat is: je als maatschappij bewust zijn van het probleem, dat toeneemt naarmate hardere normen 'normaal' worden.
Luister hier naar een lezing van Jan Storms (vooral deel 2 is erg informatief).