New York bestaat niet

New York bestaat niet. Je dénkt dat het bestaat. Of liever: je weet hoe "New York" er in essentie uitziet: een bos wolkenkrabbers als spaghetti in zo'n hoge bus. Liefst nader je die vanaf zee, via het Vrijheidsbeeld, en even later sta je ertussen, in die duistere canyons tussen mensgemaakte rotswanden. Met een lift zoef je naar de top van de hoogste, en daar zie je de luchtfoto zoals je hem kent: overal gebouwen met in het midden dat wonderlijke natuurreservaat dat Central Parc heet, en hier en daar bruggen naar het vasteland van de rest van Amerika, waar ze verder gewoon natuur hebben en clapboard huizen.

De omgeving van Wall Street, en de omgeving van het Vampire State Building (waar logeert Dracula als hij in New York is?) voldoen aan het New York-icoon in je hoofd. Maar wij zaten in Harlem. (In Central Parc is een Harlem Meer, dat terzijde.) Brownstones (zoals je ze misschien nog kent uit de Cosby Show) en vrijwel geen witneuzen. Om het andere huis een enorme kerk, op straat de ene lieve levensredder na de andere (Jesus loves ya, sistah), en het ene na het andere negotietje, in een winkel of een stalletje langs de weg. Ook daar gewoon een Fifth en een Madison, maar met een geheel ander uiterlijk.

Als je via de buizenpost van de metro onder de stad doorzoeft, heb je geen idee waar je als een molletje weer het daglicht zult zien. Het kan een Latino wijk zijn waar opeens alles in het Spaans gaat, een Parijs aandoend wijkje met een Verdi-standbeeld in het plantsoen, de Henry James-achtige glorie van Washington Square, de wriemelige drukte van China Town,

het verbazende zen-groen van de grassen op de High Line, midden tussen de vervallen fabrieksgebouwen en stokoude apartementenkolossen, of Union Square dat herinnert aan de Dam in zijn gloriedagen.
New York is geen stad, het is een belevenis.