Natalie Haynes – The Children of Jocasta

Ik kloeg al mijn nood over mijn slecht beklijvende kennis van de klassieke mythen.

Tijdens het lezen van The Children of Jocasta (ik schreef al een stuk over het gebrekkige vertelperspectief daarin) moest ik herhaaldelijk checken hoe het ook weer zat met Oedipus en met Antigone. Alsof het historische personages zijn met een vastliggende geschiedenis. Dat is dus niet zo, verschillende schrijvers vertellen het verhaal op een andere manier. Maar een paar mythische gegevens liggen toch wel vast, met als belangrijkste motief dat van de Sfinx, die Thebe gegijzeld houdt, en van wie Oedipus het raadsel oplost.
Haynes maakt van de Sfinx een legertje struikrovers, dat reizigers in de bergen terroriseert. De Sfinx worden door Oedipus verslagen.
Een ander "vaststaand" gegeven is dat Oedipus (onwetend) zijn vader doodt en zijn moeder trouwt. Als dat uitkomt, verhangt echtgenote Iocaste zich uit schaamte. Haynes maakt er iets heel anders van: Iocaste verhangt zich omdat ook zij besmet is met de pest, en zo wil zij voorkomen dat haar kinderen besmet raken.
Ook verandert Haynes de tijdlijn van het Thebaanse koningschap, en is het bovendien de andere broer die dood voor de roofvogels wordt achtergelaten. Anders dan in het klassieke Antigone-verhaal dat we kennen van Sophocles, hoewel sommige gesprekken deels uit dit stuk zijn overgenomen.

Ik vraag me af wat iemand bezielt om een mythe - een identiteitsverlenende constructie, belangrijk voor de geestelijke gezondheid van individu en volk – zo te veranderen, en vind een mooi artikel waar deze definitie uit afkomstig is.
Deze mythe is in de loop der eeuwen (millennia) heel vaak aangepast of veranderd, altijd om de tijdgeest te ondersteunen of uit te drukken. Moeten we daaruit concluderen dat Haynes de mythe voor onze tijd heeft ontdaan van álle mysterie en van alle taboes? Is dat nu onze tijdgeest?

Ik ben gisteravond begonnen in Oedipus van Henry Treece. Ik was zo ondergedompeld in die wereld dat ik er nog niet uit wilde. Het begint in elk geval een stuk mysterieuzer. Ook heb ik The Story of Antigone van Ali Smith, De naam van Oidipus: Zang van het verboden lichaam van Hélène Cixous en The Cry for Myth van Rolly May nog op het lijstje gezet.
Ik geloof dat mysteries onmisbaar zijn. Alles met TL-buizen verlichten onttovert de wereld, en laat geen ruimte voor wat onverklaarbaar is. Wat er wel is.

Dit bericht is geplaatst in recensies, tijdgeest met de tags , , , . Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *