Ik heb ooit een pocket met griezelverhalen van Lovecraft gehad, ik herinner me iets met groen slijm dat overal in doordrong, en dat ik er heel naar van werd. Alsof er echt iets kwaadaardigs onder je huid kroop. Dus ik begon met enige schroom aan The Night Ocean. Het begon onschuldig genoeg: de echtgenoot van een psychotherapeute is verdwenen uit de inrichting waar ze hem heeft laten opnemen, men vermoedt zelfmoord maar zij gelooft dat niet. Zij gaat op zoek: wat is er met hem gebeurd?
Charles Willett heeft een boek geschreven over Lovecraft en diens relatie met zijn piepjonge fan Robert Barlow, en dat is ontmaskerd als een hoax, hoewel Charles zelf heilig geloofde dat het waar was. Charles baseerde zijn boek op The Erotonomicon, een zogenaamd erotisch dagboek van Lovecraft dat geschreven zou zijn door Barlow. Als dat klopte zou de zelfmoord van Barlow in 1951 een pseudicide zijn geweest, een nepzelfmoord. In werkelijkheid pleegde Barlow wel degelijk zelfmoord, omdat hij gechanteerd werd met zijn homoseksualiteit.
Marina gaat Charlie's onderzoeksstappen na om de waarheid te ontdekken.
Toch is voor mijn gevoel dit frame niets meer dan een verteltechnische truc om het verhaal van Lovecraft en het fandom wereldje rondom de science fiction schrijvers te vertellen. En dat verhaal krijgen we maar liefst drie keer. Een keer zoals Charles het voor zijn gevoel heeft uitgevonden aan de hand van The Erotonomicon, een keer zoals het echt gebeurd is met Barlow, en dan nog eens uit de mond van L. C. Spinks, de ghostwriter van The Erotonomicon.
Het boek overlaadt je met namen van schrijvers, met op zich fascinerende weetjes (ik was oprecht verheugd de vader van Ursula K. LeGuin tegen te komen, in zijn hoedanigheid van antropologieprofessor bij wie Barlow, later Aztekenonderzoeker, het vak leert), en is zo doorwrocht als wat in zijn vermenging van fictie en realiteit. Zo schrijft Charles letterlijk hetzelfde zelfmoordbriefje als Barlow, en is de titel ontleend aan een werkelijk door Lovecraft en Barlow geschreven verhaal.
Tegelijk krijg ik doordaar het gevoel dat ik word uitgedaagd door de schrijver om al zijn slimmigheidjes te ontdekken, niet dat ik word uitgenodigd om mee te leven met een van de personages. Of het moest Barlow zelf zijn, die een eenzaam leven heeft geleid.
Het boek is wel een mooie exponent van deze tijd, in die zin dat feit en fictie steeds moeilijker te ontwarren zijn. Science fiction was altijd al een voorloper van de wetenschap, en in die zin politiek gevaarlijk. (Veel schrijvers werden van communistische sympathieën beschuldigd.) In deze thematiek zie ik wel overeenkomsten met Underworld.
Al met al een fascinerend boek, dat emotioneel toch niet helemaal bevredigde.
