geven en nemen

Peinzend over Yima denk ik opeens aan een belangrijke vermaning uit mijn jeugd: je moet het uit jezelf doen! Alleen dan telt het. Als we het moeten vragen hoeft het al niet meer. Dus je moet je zó fijn afstellen op de wensen van de ander dat het er niet meer om gaat wat jij te geven hebt, wat jij graag wilt geven, maar uitsluitend om wat die ander van jou wil. Zo raakt geven besmet, raak jijzelf – met je waardeloze giften en gaven – besmet. En je krijgt er niets voor terug, behalve goedkeuring voor iets waarvan je zelf weet dat het geen zuivere gift was.

Met die goedkeuring komt veiligheid, komt materiële zekerheid, en dat leer je zo te beschouwen als liefde. Je leert nemen, je leert ontvangen en dankzeggen, maar al die tijd is er het weten dat je niets van die giften hebt verdiend, want ze zijn gegeven aan een schijnversie van jezelf. Je voelt je schuldig bij alles wat je krijgt en om die schuld in te lossen, om te boeten, luister je niet naar wat je echt zou willen, naar wat je lichaam en je ziel nodig hebben, luister je alleen nog naar wat je hoort te geven als je zóveel "zomaar" krijgt.

De geschenken zijn je ketens, je dankbare glimlach is een gevangenis, waarin je ware zelf verpietert en verschrompelt. Die gevangenis afbreken, eruit ontsnappen, is geen optie meer. Dat uitgedroogde zelfje is niet levensvatbaar meer.
Denk je.

Tot het levensgevaar op de deur klopt. Levensgevaar blijkt levenswater. Je moet je kind redden, je moet jezelf redden. Je stopt met glimlachen, raapt je eigendommen bij elkaar – tenslotte heb je ze "verdiend" door dienstbaar te zijn. Letterlijk verdiend met werk en gehoorzaamheid. Piepklein maar springlevend blijk je. Je moet weg uit de woestijn.