Elizabeth Gilbert – City of Girls

City of Girls by Elizabeth Gilbert
My rating: 3 of 5 stars

Ik had me zo verheugd op dit boek, ik vond haar vorige roman - the Signature of All Things - zó goed. Ik heb dit boek wel met plezier gelezen, tenminste de eerste 300 bladzijden. De avonturen en uitspattingen van een welopgevoed meisje in het wilde New York van de jaren '40 worden zo vrolijk en bruisend beschreven, er komen zoveel kleurrijke personages in voor (het speelt zich af rond een aftands vaudeville theatertje), het leest als champagne.
Het verhaal wordt verteld door hoofdpersoon Vivian, inmiddels 90, in een lange brief aan ene Angela. Die wilde van Vivian horen wat voor mens haar vader was geweest. Tikje gezocht wel, om het antwoord door 300 bladzijden jolijt vooraf te laten gaan. En het is als énige story question (reden om door te lezen omdat je wilt weten wat het antwoord is) ook wat magertjes.
Vivian begaat een vreselijke faux pas en wordt door onkreukbare broer Walter terug naar paps en mams getransporteerd. Dan moet ze nog haar héle leven in vogelvlucht vertellen, allemaal erg leuk maar voor de lezer van vrij weinig belang. Op bladzij 400 komen we er dan eindelijk achter wie de vader van Angela was, en wat hij met Vivian te maken had. Dus er wordt een volkomen nieuw personage geïntroduceerd, en zijn tragische geschiedenis wordt in de laatste 70 bladzijden uit de doeken gedaan. Oorlog, ellende, vriendschap, vijandschap. Alsof er een stuk uit een totaal ander boek aan vastgeplakt is. Daardoor vergeet je alle vrolijkheid van het eerste deel, en het doet deze geschiedenis totaal geen recht.
Dus al met al een onevenwichtig boek dat op té veel gedachten en thematieken hinkt, terwijl dat volgens mij helemaal niet nodig was. Als het met de faux pas was geëindigd (en zonder dat terugkijken vanuit het heden was geschreven) was het een véél krachtiger en minder sentimenteel boek geworden.

View all my reviews

zo formuleerde ik het in de #Heldenreis Nieuwsbrief:
Jammergenoeg viel City of Girls toch wat tegen. Dat lag aan drie verschillende, heel duidelijk aanwijsbare dingen. Ik dacht meteen: daar kunnen schrijvers hun voordeel mee doen.

Het eerste probleem is de vorm. Een oude vrouw – Vivian - schrijft in 2010 een brief (van 470 kantjes) aan Angela, een jongere vrouw die haar gevraagd heeft wat haar vader voor mens was.
Het is nogal onlogisch dat Vivian haar antwoord laat beginnen met 300 bladzijden van haar eigen vrolijke wel en wee (en wij als lezer maar puzzelen: zou dit Angela's vader zijn? Of anders hij misschien?), vanaf 1940. Maar vooral schept het een totaal onnodige afstand. Een raamvertelling is bijna nooit een goed idee. Het is alleen een goed idee als er in het heden van het verhaal iets heel fundamenteels verandert door het vertellen ervan.
Kindeke noemde mij laatst een voorbeeld van een fantasy-roman (the name of the wind van Patrick Rothfuss) waarin het op een andere manier goed werkte. Doordat de verteller in het heden een volslagen normaal iemand was, werden zijn vreemde avonturen juist geloofwaardiger.

Het tweede probleem is de Story Question, de concrete vraag waarop dit verhaal het antwoord is. (Vooral in genre-romans is de vraag heel duidelijk. Krijgen ze elkaar? Vindt de detective de moordenaar? Redt de held de wereld van de buitenaardse invasie?)
De énige vraag die dit verhaal voorstuwt is: wie was de vader van Angela en wat betekende hij voor Vivian? De man in kwestie wordt pas rond bladzij 400 ten tonele gevoerd. Alles wat voorafging, had in feite niets met die vraag te maken. Het verhaal krijgt daardoor een wat doelloos en-toen-en-toen-karakter.

Tenslotte de opbouw. De eerste 300 bladzijden lezen als champagne. Bruisend, beeldend, gedetailleerd, geestig. De ondeugende avonturen van een welopgevoed meisje in het New York van de jaren veertig.
Maar de oude Vivian vindt het nodig om Angela haar complete leven te vertellen. Dus alles wat er gebeurd is nadat ze New York met hangende pootjes heeft verlaten. Noodgedwongen in vogelvlucht en daardoor veel minder indringend. En dan de tragische geschiedenis van het oorlogstrauma van de vader van Angela. Een compleet nieuw personage dat we in 70 bladzijden vreselijk zielig moeten vinden, maar oh zo louterend voor Vivian. Het is een van de vragen die ik stel in mijn leesrapport: staan er gedeelten in die in een ander verhaal thuishoren?
Ja, ja ja!

Het moest een boek worden over de hypocriete seksuele moraal in de jaren veertig en vijftig, en over een vrouw die zich daarvan probeert te bevrijden. Wat was het een véél krachtiger boek geweest als we alleen dat van nabij hadden meegemaakt, tot en met Vivians gedwongen vertrek uit New York.

Dicht op de huid, het blijft een gebod, schrijverkens. Zowel in tijd als in plaats.