ALLES WAT ME WAARD IS!

Al sinds 2009 schrijf ik ieder jaar in december de verhaspelcolumn.
Daarin verwerk ik de taalmisbruiksels van het afgelopen jaar. Met de meeste word ik opgezout op radio 1, sommige worden mij toegestuurd door enthousiaste meedenkers. Ik wil niet overal slakken op leggen, maar wat voor mij dit jaar de hoofdprijs uit de wacht sleepte, waren de wonderlijke zinsnedes waarmee reclamemakers in een heel ras tempo de spijker mis slaan. Zoals daar zijn:
• Wees in controle!
• Alles wat je waard is, voor je 't weet is het voorbij.
• Hij zei me een expert te worden.
• Voor ondernemers met een pand in eigen beheer sta je voor de keus.
Dan sta je als consument toch flink in je kouwe kleren? Ik ben heus niet verstookt van empathie, en wil best een uitgestoken hand reiken, maar dit kan toch niet door de bocht?

Ligt het aan het onderwijs, of is dat van alle twijfel verheven? Als het om uitzonderige gevallen ging, zou ik het niet op orde stellen. Dan hoefde ik er geen boekje over open te klappen, maar volgens mij zijn er strengere maatregelingen nodig.

Op de televisie zijn diverse taalquizzen die een vinger aan de pap houden. BN'ers – een pluimage van verschillende mensen - zitten daar met elkaar in de haren. Ze moeten flink aanbijten en worden zeker niet uit de luwte gehouden. Sommigen zijn dan echt van de kaart af en zien geen licht meer aan het einde van de horizon als ze merken dat de spelling hen boven de pet groeit.

Ook over woorden zitten mensen vaak in een dubbele spagaat. Discussies over 'friet' of patat' duren langdurig en lopen soms flink in de kladden. Mensen die elkaar normaal op handen en voeten dragen vallen opeens de schepjes van de ogen: de een blijkt een platonische leugenaar en de ander gloreert in de slachtofferrol.

Zelf ben ik dermate door de verf gewassen, nee ik bedoel door de wol gewassen, dat ik me van de hak naar de tak gestuurd voel als mijn innerlijke taalkoddebreier weer op de stang gejaagd wordt. Ik raak overhit en wil dit met de kop indrukken. Ik wil mensen op het hart roepen hoe belangrijk het is om het niet onder één hoedje te gooien met de taalmisbruikers.

Laat ik eindigen met een mooi citaat als krent op de taart:
"De complexiteit van taal - de woordenschat, bepaalde ambivalenties, de grammatica - stelt ons in staat om woorden te geven aan fundamentele twijfels, verborgen vooronder-stellingen en complexe problemen."

Of, om niets aan onduidelijkheid over te laten voor degenen die niet toeberekend zijn om mij van repliek te geven: "Zorgvuldig taalgebruik vormt de basis van zorgvuldig denken!"

Door de woorden van Ursula Le Guin tenslotte word ik weer tot in tranen geroerd.