nooit meer alleen

eenzame bejaardeNatuurlijk, het is een hartstikke goedbedoeld programma, dat Nooit Meer Alleen van omroep Max. Eenzame ouderen gaan een "traject" in om ze te veronteenzamen.
Moet ik me aangesproken voelen? Vermoedelijk wel. Helemaal nu ik ziek ben en niet meer buitenshuis werk, zijn er legio dagen waarop ik niemand irl spreek, en blij ben met Facebook en twitter. Toch zijn er maar weinig dagen waarop ik me zielig voel. Ik heb altijd genoeg te doen – te schrijven, te lezen, te knutselen, te kijken, te koken, te bakken, te poetsen – en vermaak me meestal uitstekend.

Ik vind alleen zijn niet erg. Dat zal te maken hebben met mijn levensgeschiedenis. Er deugde nooit veel van wat ik dacht of deed, dus had ik altijd al de neiging me terug te trekken. Ik trok al heel vroeg de conclusie – er is zo'n peutertjesfoto van mij waarop ik doodsbenauwd in een grote zandbak zit - "ga maar leuk met die kindjes spelen" – dat andere mensen vermoedelijk niet op mij zaten te wachten.
Vriendschappen die ik heb opgebouwd ontstonden door gemeenschappelijkheid – school, studie, werk, zwangerschap, expatleven. Als die dingen wegvallen, komen er geen nieuwe vriendschappen meer bij. Bovendien vallen oude vriendschappen om verschillende redenen weg.
Het is gecompliceerd. Maar ik ben niet ongelukkig en ik ben niet zielig. Ik hoef niet door akela Beemsterboer tot roosjes tekenen gedwongen te worden voor de gezelligheid. Tot voor kort gaf ik zelf autobiocursussen aan ouderen, en ik pakte dat – al zeg ik het zelf – beter aan. Minder alsof ik de juf was en zij de kleuters. Meer alsof ik een kleindochter was, vol belangstelling naar hun verhalen, en alleen door wat meer scholing in staat hen te helpen hun talenten te ontwikkelen. (Lees wat ik schreef over de zelfmoordpil voor ouderen.)

Nu komen de "feest"dagen er weer aan. Kindeke en ik zullen vast iets leuks doen, samen. Of misschien heeft zij wilde vakantieplannen, dat is ook goed. Ik ben niet zielig, ik hoef niet gered.
Maar juist door zulke programma's, en door reclameslogans als "niemand mag met Kerst alleen zijn" geef je mij het gevoel dat ik een gehandicapte kneus ben.
Als ik niet kon lopen, zou je dan ook constant roepen: "Och zielepiet, je kan geen strandwandeling maken! Je zal nooit een berg beklimmen! Je kunt nooit eens lekker shoppen! Weet je wat, ik neem je mee naar de gehandicaptenbingo."

Twitter liep over van medelijden, gisteravond. Maar medelijden is gevaarlijk. Het balanceert op een heel dun randje, tussen werkelijk meevoelen, en weten te geven wat de ander nodig heeft, en superioriteit. Jij doet het verkeerd, ik weet hoe het moet. Zoiets als ontwikkelingshulp, weten wat iemand anders moet doen, alsof hij zelf zijn leven lang alles fout gedaan heeft. Er zit al gauw een oordeel in medelijden, en ook de behoefte om snel iets te doen aan het lijden van de ander om je eigen schuldgevoel weg te poetsen. Hop naar de bingo met die zielepiet.
Ik wil maar zeggen: met mij aanpraten dat ik zielig ben los je geen enkel probleem op. Een probleem waar 'men' meer problemen mee lijkt te hebben dan ikzelf. Nooit meer alleen? Ik moet er niet aan denken. Ik ben liever altijd alleen dan nooit meer alleen. (Nou ja, wel met Pjotr natuurlijk.)

Dit bericht is geplaatst in autobio, tijdgeest met de tags , . Bookmark de permalink.

11 Reacties op nooit meer alleen

  1. Ferrara schreef:

    Om in je eigen termen te blijven ... hear, hear. Laat je eenzaamheid/zieligheid niet aanpraten, als je het zelf niet zo voelt is het goed. Hop naar de bingo, dat is pas errrruggg!!!!

    Ik heb genoten van je verhaspelcolumn, wat een klus, vast leuk om te schrijven.
    Voor de top 2000 nog niet in de mood, maar komt heus nog wel.

  2. Ronny schreef:

    Alternatieve Kerst Top2000:
    1. Het Klein Orkest, Laat mij maar alleen
    'Wat ben je stil, waar denk je aan'
    Met dank aan Harrie Jekkers (1982)
    2. Het Goede Doel, Vriendschap
    Henk Westbroek, 1983
    3. Alone Again Naturally
    Gilbert O'Sullivan, 1971

  3. greet schreef:

    Zo, u heeft het goed verwoord...het toontje van die juf, en het projecteren van zielig zijn op iemand die alleen is.
    Ik ben alleen, met kerst ook...en ja ik zal verdriet hebben, ik mis mijn kinderen en mijn man. Maar niets of niemand kan hen vervangen! Hoeft ook niet, ik heb mijn goede herinneringen aan hen, mét een traantje tijdens de kerst, maar ook bij een mooie ster waar ik hen even op wil wijzen, of iets anders wat ik hen vertellen zou als ze er nog waren.
    Ik kan het de buurvrouw vertellen, maar haar ogen lichten niet zo op als van mij man. Met haar deel ik weer andere dingen. Juist de unieke dingetjes met man en kinderen mis ik. En dat mag. Hoeft niet verstopt. Ook niet met kerst. Ergens verplicht tussen de mensen zitten hoeft voor mij niet. Doe mij maar kerst thuis, waar ons leven was en waar mijn leven is. Dan ben ik alleen, maar niet zielig.

  4. Joke schreef:

    Er worden tweevast twee begrippen door elkaar gehaald in dit soort discussies: alleenzijn en eenzaamheid. Solitude en loneliness. Alleenzijn is geen eenzaamheid, maar een kunst. De kunst van het alleenzijn schuilt in het jezelf accepteren ('met jezelf kunnen leven') en in staat zijn schoonheid te zien. Wel wordt eenzaamheid vrijwel altijd gezien als zielig. Ik ben momenteel de dagboeken van May Sarton aan het lezen. Daarvan is er één vertaald in het nederlands, Journal of a Solitude, vertaald als: Dagboek van de eenzaamheid......
    De mensen die maandag werden voorgesteld in genoemd programma (ik heb gisteravond nog niet gezien), waren alle drie door gebeurtenissen in hun leven in zichzelf gekeerd en daardoor was hun alleenzijn een eenzaamheid geworden. Ik vond niet dat ze als zielig werden geportretteerd, wel was zichtbaar dat zij lijden onder hun eenzaamheid. Over de manier waarop dat werd aangepakt kun je discussieren, maar omdat zij zelf niet meer in staat waren hulp in te roepen lijkt me in dit geval élke aanpak goed. Je zag dat zij hulp nodig hadden om het mooie en goede in het leven ook (weer) te zien, en om zichzelf weer te waarderen. Dat die twitteraars dat zagen als zielig, zegt meer over die twitteraars dan over de betreffende deelnemers.
    Je reageert zo geprikkeld, Hella, het doet mij bijna zeer. Waarom moet je je aangesproken voelen? Er is niemand die zegt dat jij eenzaam bent omdat je alleen bent! Alleenzijn is voor veel mensen juist een manier om geestelijk gezond te blijven. Het is niet voor niets dat ik er bewust voor heb gekozen alleen te blijven wonen, ondanks dat ik wel een levenspartner heb. Ik móét gewoon vaak alleen zijn, dat is mijn wezen. Wees juist trots op jezelf, dat je alleen kunt zijn. Dat betekent dat je een sterke persoon bent, dat je jezelf kent en de schoonheid van het leven ziet. Leve het alleenzijn, en dikke neus naar de twitteraars.

    • Ik heb het programma niet gezien, dus daar kan ik niks over zeggen, maar de laatste alinea van Joke's reacties verwoordt precies wat ik hier wilde schrijven, maar niet meer hoef te doen, omdat Joke het al zo welsprekend heeft gezegd.

  5. Ronny schreef:

    Knettergek, ik moet even mijn ei kwijt.
    Wat is het nieuws dat ik vandaag heb gehoord/gezien?
    Mark Zuckerberg wordt de grootste filantroop na Gates.
    Zuckerberg, Facebookbaas, laat zijn hele toko scannen op
    zichtbaarheid van tepels, Jawel TEPELS...(vrouwelijke)
    Ondertussen kopen zijn landgenoten op grote schaal wapens
    (record Black Friday) om elkaar uit te moorden.
    Heb ik Zuckerberg hier al eens over gehoord? Nee.
    Wat is het eigenlijk een ziek landje, sorry Mark.
    Daarom heb ik mede ook geen Facebook.
    Dan maar eenzaam!

  6. Nellian schreef:

    Heel mooi en goed stuk, hella. Als je je niet aangesproken voelt, is het niet voor jou bedoeld.wel goed dat er dingen georganiseerd worden voor ouderen en C'est le ton qui fait la musique. Het kan ook heel respectvol.

  7. Hella schreef:

    dank voor al jullie reacties!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *