hoezo, beeld en taal?

In Houston volgde ik een cursus over The Vein of Gold, het boek van Julia Cameron over zelfkennis als basis voor creativiteit. De basiswerktuigen van The Artist's Way kwamen aan de orde: de Morning Pages, de Artist's Date en de wekelijkse wandeling. Ook gingen we schilderen. Wie schilder was, moest de linkerhand gebruiken. De opdracht luidde namelijk: Ga verven als een kind. Verheug je in de nieuwe potjes verf, de zachte penselen, het verwachtingsvolle papier en begin!
Ongelooflijk, hoeveel inzichten dit oplevert in mijn creatieve proces. Als het wil - verven als een kind, zonder vooraf gesteld doel - doemen er in lukrake kleurvlakken landschappen op die ik alleen nog maar hoef te accentueren.
Als ik een Monet-achtige sprookjeslaan wil weergeven zoals ik hem gezien heb, mislukt dat jammerlijk. Ogenblikkelijk springt de censor - die robotvogel met zijn scherpe klauwen - op mijn schouder en krast: 'Wat verbeeld jij je ook. Kunstenaar, laat me niet lachen. Het wordt nooit wat met jou, je kunt beter iets nuttigs gaan doen.' Ik mag niet oefenen, niets fout doen, ik moet terstond een meesterwerk produceren of anders de plee gaan poetsen.
Soms begin ik vol vreugde - hipt vriend censor vermomd als zangvogeltje op tafel en fluit: 'Als je dit nu helemaal vol gestileerde spiralen maakt, met dat fijne penseeltje, dan wordt het prachtig, dan zegt iedereen dat je een kunstenaar bent.' Gehoorzaam pak ik het dunne penseel, trek met samengeknepen lippen tamelijk gelukte cirkels, één, twee, kijk uit het raam, gaap, heb honger, slaap, en een vieze wc. Mijn creatie is overgenomen door de indruk die ik wil maken op buitenstaanders.
Eindelijk begreep ik waarom mijn roman stillag als een bouwplaats met vorstverlet. Elk woord werd getoetst aan het oordeel van schimmige anderen met rode potloden.
Schilder je grootste wens, zei de lerares. Een huis aan het water, dacht ik. Maar mijn hand maakte een cirkel, maakte vogels, wolken. Een visioen. Het beeld in mijn hoofd was geen einddoel maar vertrekpunt.
Het ijs was gesmolten. Ik kon weer schrijven.

In de volgende Heldenreis Nieuwsbrief nog een column over Beeld en Taal!
Stuur me een mail voor een gratis abonnement.