Abraham Verghese – The Covenant of Water

Ik denk af en toe: ik ben cynisch geworden, hard. Niets ontroert mij meer, en boeken al helemaal niet. Mensen vragen "Maar vond je het dan niet zielig?" en ik denk bij mezelf nee. Ik vond het niet zielig omdat de personages me niets kunnen schelen, ik ken ze immers niet, weet niet wat er voor hen op het spel staat. Pas had ik dat nog bij de nieuwe Nederlandse tv-serie De Droom van de Jeugd. Er gebeurde allerlei Zieligs en het werd ons goed ingepeperd dat we het Erg moesten vinden. Want kijk maar, arm, onderdrukt meisje dat geen abortus mocht. Zo Ging dat Toen en dat was Heel Erg. Het deed me niets.

En dan komt er een boek op je pad dat een aantal keren zorgt voor tranen.
Hoe doet een schrijver dat?

The Covenant of Water is een familiekroniek die speelt in Kerala, die begint bij Ammachi, een meisje van twaalf, dat wordt uitgehuwelijkt aan een weduwnaar van veertig. Geconditioneerd denk ik meteen: dit is zielig. Het wordt een boek over een Zielig Meisje. Maar nee. Zij weet niet anders, zij voegt zich, ze wordt een tweede moeder voor het zoontje van haar man, ze krijgt zelf kinderen, en het leven is zo slecht nog niet.
In de familie waar zij introuwt heerst een vreemde aandoening: in elke generatie zijn er personen die ofwel een ontzettende hekel hebben aan water, of zelfs verdrinken, soms in heel ondiep water.

Na 9 hoofdstukken verkassen we van India naar Glasgow, maken we kennis met Digby Kilgour, een jongen die in grote armoede opgroeit en uiteindelijk naar India vertrekt voor de Indian Medical Service.
Ik vind het altijd lastig, zo'n overgang. Heb je je net gehecht aan de personages, moet je weer helemaal opnieuw beginnen. Maar Verghese sleept je mee, laat het je meemaken, plus je vertrouwt erop dat deze twee lijnen ooit zullen kruisen, al was het maar omdat alle water met elkaar in verbinding staat.

En ik realiseer me voor de zoveelste keer: een schrijver moet mededogen hebben. Niet het goedkope medelijden, dat het zo goed doet op sociale media, waar het altijd een competitie is wie wat het Allerergst vindt. Nee, begrip voor de mensheid, voor alle facetten van mensen. Dat ervoer ik ook bij Old God's Time.
De familiekroniek die begon bij Ammachi eindigt bij haar kleinkind. In elke generatie gaan er mensen dood door die water-vloek, en elke keer raakte het me diep, stond ik versteld van mijn eigen ontroering.

Gelukkig, ik ben niet cynisch. Ik prik alleen steeds beter door nep-emoties.