Delia Owens – Where the Crawdads Sing

Ik had dit boek al een tijd op het lijstje toen ik de bespreking van Anna las. Na twee zware boeken was ik wel toe aan een lekker meeneemboek. Het leek me heerlijk, het begon ook heerlijk, helemaal die Amerikaanse-oostkust-sfeer waar ik al dol op ben sinds de Tillermanboeken van Cynthia Voigt.

Het was zo'n boek waarbij je je erop verheugt om vroeg in bed te kruipen om heerlijk te lezen.
De belevenissen van Kya, het Moerasmeisje (zo heet de Nederlandse vertaling ook), worden zo schilderachtig en zintuiglijk beschreven dat ik echt om haar ging geven, en wilde weten hoe het haar zou vergaan in het leven. Soms was het een tikje melodramatisch maar niet té. Soms staan er gedichten in waarvan je denkt … mwah. En het gebruik van dialect had ook wel wat minder gekund.

Waar ik me vanaf het begin echt aan stoorde, was de truc van de parallelle plot.
In feite heeft zo'n leven-van-geboorte-tot-dood geen Story Question. Het verhaal of het personage heeft dan van zichzelf geen Narrative Pull, ze moeten helemaal op eigen houtje – bij de gratie van omstandigheden, emoties, schoonheid – de aandacht van de lezer vasthouden. In handen van een betere schrijver was dat hoogstwaarschijnlijk gelukt.

Owens koos ervoor om een truc toe te passen: er is een moord gepleegd. Dit gedeelte speelt in de jaren 1969-1970, terwijl het verhaal van Kya begint in 1952, en langzaam richting 1969 kruipt. Ze dwingt je tot doorlezen omdat je wilt weten wie de moord gepleegd heeft. Deze hoofdstukken zijn niet haar sterkste. Cliché dorpse sheriff, cliché hulpje, cliché bezoekjes aan de plaatselijke diner.
Op ongeveer tweederde van het boek SPOILER ALERT wordt Kya gearresteerd. Volgt de eindeloze rechtszaak, waarbij iedereen zijn zegje mag doen, en zijn gedachten mag denken. Dat stoorde me ook, dat head-hoppen en "ontroerende" details geven over dingen die héél vroeger zijn gedaan of gedacht.

Er zijn van die boeken waarvan je vantevoren weet wat je gaat krijgen. Nora Roberts, Leni Saris, net zo slecht en net zo lekker als een zak tumtummetjes. Maar dit verhaal, dit personage, deze omgeving: ze hadden zóveel beter verdiend.
Stel dat je zo'n hele parallelleplottruc weglaat, en gewoon het verhaal vertelt van begin tot eind. Hoe aangrijpend was dán die rechtszaak geweest! Hoeveel zorgen had je je dan gemaakt om Tate, haar beste vriend, en om Jodie, de enige van haar broers en zussen die bij haar terugkeerde. Het had een literair hoogstandje kunnen worden.
Nu was het een lekker boek. Misschien net iets bijzonderder dan tumtummetjes, maar net zo vergetelijk.