kleine stukjes tijd

Een reactie op de column van Asha ten Broeke uit mijn cursus The Artist's Way.
In grote lijnen ben ik het met haar eens: mannelijke kunstenaars hebben het eigenlijk altijd makkelijker gehad dan vrouwelijke.
Maar er is een ding wat ik een mythe noem: " […] om creatief te kunnen zijn, om kunst, ideeën of verhalen te scheppen, heb je tijd nodig. Lange, aaneengesloten zeeën van tijd waarin je je kunt concentreren, in een staat van flow kunt raken waarin je zonder besef van tijd met de muze danst."
Je moet een weg vinden om je werk te doen, ook als je leven niet ideaal is ingericht.

Wat Julia Cameron schrijft in The Artist's Way (bladzij 79 van de Nederlandse uitgave), dat je kleine stukjes tijd voor jezelf moet zoeken, en die gebruiken voor creatieve dingen, is éen van de belangrijkste tips in het hele boek. Vaak stellen we het kunstenaar-zijn uit tot we meer tijd hebben. Als we met pensioen zijn, bijvoorbeeld. Of als we de loterij winnen en een jaar vrij kunnen nemen. Of een schrijversbeurs krijgen toegekend.
Uhhuh …

Het is een mooie manier om niet aan het werk te hoeven. Iedereen zal je geloven, want het is een hardnekkige mythe: de nieuwe Grote Nederlandse Roman kan alleen geschreven worden als er geen enkele afleiding is. Je moet er dus een rijke man voor zijn met een eeuwig toegewijde echtgenote (om het cliché maar even verder uit te werken). Intussen houd je fijn het beeld van jezelf als schrijver in stand, zonder een woord op papier te hoeven zetten. Handig!
Ja, zelfkennis is als een ziekenhuisbed: proper maar pijnlijk.

Wat je door de Morning Pages leert, is om je met een vingerknip in de bron te laten zakken. Daarom is het zo belangrijk ze te blijven doen. Het is als met een paar weken overslaan bij de sportschool: stijf en uit conditie ben je!
Als je houdt van je creatieve werk, vind je er altijd tijd voor. Of, in de woorden van een vriendin: Als je geen tijd hebt voor je passie, is het dan wel je passie? Wat je moet leren is om in gestolen uurtjes / kwartiertjes / minuten meteen te gaan schrijven. In de wachtkamer, voor de brug, in de auto bij school, in de middagpauze, tot de aardappels gaar zijn … allemaal kwartiertjes waarin je kunt schrijven, of schetsen, of brainstormen.

Het is ook maar de vraag of zo'n enorme lap vrije tijd goed werken zou. Vergelijk het met een mooie lap stof die een jurk moet worden: hoe eng is het niet om er de eerste keer de schaar in te zetten? Het moet meteen goed zijn, je mag het niet verpesten, daarvoor is de lap veel te kostbaar.
Zo geeft 'een jaar vrij' ook een veel te zware lading aan wat je moet presteren. Stel dat er niets komt? Hoe verantwoord je dat dan?
Maak een kunstwerkje dat je altijd bij je draagt, waarop staat: een schrijver schrijft. Een schilder schildert. Een musicus musiceert. Wacht niet tot de omstandigheden 'ideaal' zijn want dat worden ze niet en dat zijn ze niet.