Ik lees vaak meerdere boeken tegelijk, zeker als ik een recensieboek heb dat me niet erg kan boeien. Het vorige boek – Orchid & The Wasp – begon wel mooi. De hoofdpersoon is dan nog een jong meisje dat uit alle macht probeert haar ziekelijke broertje te beschermen tegen pestende klasgenoten en onbetrouwbare ouders. Maar naarmate ze ouder werd kon het me steeds minder schelen hoe het met hen ging. Dat kwam denk ik doordat het boek tegelijk meerdere boodschappen wilde brengen, tegen het grootkapitaal en het gekonkel in de kunstwereld (iets wat door Siri Hustvedt vele malen beter is gedaan).
Toen las ik ergens dat er een nieuwe Nora Roberts uit was. Dat heeft op mij de werking van een zak drop: hoe gezond mijn voornemens ook zijn, ik begin er pas aan nadat die zak leeg is. En wat smaken die eerste dropjes verrukkelijk. Nora Roberts zet haar personages zo verschrikkelijk knap neer in de eerste hoofdstukken. We zien ze voor ons, we kennen hun motivaties en angsten en onderlinge relaties, we herkennen in iedereen wel iets, en als de bom dan ontploft is het medelijden en –leven groot.
Daar staat natuurlijk tegenover dat die dropjes uiteindelijk allemaal hetzelfde smaken en hetzelfde gevoel van misselijkheid en schuld teweegbrengen, waarna ik weer hartstochtelijk verlang naar een gezonde en veelsmakige salade.
Toen bracht iemand op twitter mij het boek Een Odyssee van Daniel Mendelsohn onder de aandacht. Een classicus en zijn oude vader reizen samen Odysseus achterna. Ik ben pas op een vijfde, maar het begin is al zó duizelingwekkend. Als oud-gymnasiastje ken ik de eerste regels van de Odyssee (nog maar twee hoor, geen tien meer). Andra moi ennepe mousa polytropon hos mala polla …
De Odyssee is pas opnieuw in het Engels vertaald (voor het eerst door een vrouw), en toen las ik ergens online een hele verhandeling over dat woord 'polytropon.' Letterlijk betekent het 'vele richtingen' maar het kan zoveel meer impliceren.
"The prefix poly," Wilson said, laughing, "means 'many' or 'multiple.' Tropos means 'turn.' 'Many' or 'multiple' could suggest that he’s much turned, as if he is the one who has been put in the situation of having been to Troy, and back, and all around, gods and goddesses and monsters turning him off the straight course that, ideally, he’d like to be on. Or, it could be that he’s this untrustworthy kind of guy who is always going to get out of any situation by turning it to his advantage. It could be that he’s the turner."
"So the question," Wilson continued, "of whether he’s the turned or the turner: I played around with that a lot in terms of how much should I be explicit about going for one versus the other. I remember that being one of the big questions I had to start off with."
Maar Mendelsohn gaat nog veel verder. Hij betrekt het woord ook op de manier waarop het verhaal wordt verteld. Het cirkelt alle kanten uit, het is geen lineaire geschiedenis van punt a naar punt b, het bestaat uit tussentijdse uitweidingen die uiteindelijk weer terugcirkelen naar het verhaalheden, waarin Telemachus op zoek gaat naar zijn vader.
En zo vertelt Mendelsohn zijn eigen verhaal óók. Hij gaat als het ware op papier op zoek naar zijn vader. Het begint ermee dat zijn vader zijn colleges over de Odyssee bijwoont. Dat leidt tot de anekdote die zijn vader vaak vertelde over zijn Latijnse leraar op school, en waarom hij nooit aan de Aeneas toegekomen is (dat ultieme vader-verhaal). Dan weer naar het commentaar van de vader op de studiekeuze van zijn zoon.
Het duizelt me en tegelijk voel ik alle hersencelletjes vol vreugde aan het werk. Eigenlijk bizar dat die zak drop het toch elke keer weer (tijdelijk) weet te winnen.
