Ik zou beginnen aan The Only Story en googelde voor de aardigheid nog even. In de eerste recensie die ik vond stond meteen "Julian Barnes goes back to Metroland" en ik besloot Metroland eerst te lezen. Dat is zijn eerste roman, uit 1980.
Ik moest meteen weer denken aan mijn post over de metasausjes. Want wat wordt het verschil in kwaliteit meteen duidelijk! Chris Lloyd, de hoofdpersoon, is als scholier een snobje van de eerste orde. Hij doet niets anders dan laten merken hoe hij neerkijkt op de burgerlijke buitenwijk, op alle 'gewone' mensen eigenlijk. En daartoe bezigen hij en zijn vriend Toni Barbarowski, heel veel Franse woordspelingen. Pretentious? Moi?
Als er maar een personage is dat alle meta- en andere literaturelurige grapjes rechtvaardigt, dan is er niets op tegen! Dan schenkt het alleen maar plezier! We zien Chris in 1963 in Metroland, in 1968 in Parijs, en in 1977 opnieuw in Metroland. De roman geeft een heerlijk beeld van de tijdperken, is lichtvoetig en zwaartillend tegelijk. Qua sfeer moest ik denken aan Betrayal (en ik zie dat er ook een film is van Metroland, daar ben ik heel benieuwd naar!).
Ik zie wel waarom de recensent van The Guardian (Alex Preston) dat zei, van terug naar Metroland. Alleen heet de buitenwijk in The Only Story "The Village." De sfeer van bekrompen burgerlijkheid is hetzelfde. De negentienjarige Paul wordt verliefd op Susan MacLeod, een vrouw van 48 op de tennisclub. Ze krijgen een verhouding. Paul kijkt aan het eind van zijn leven terug op deze relatie. In die zin lijkt het boek ook veel op Sense of an Ending. Alleen is de plot – "wat zou er echt gebeurd zijn?" – veel minder van belang. In dit boek gaat het om liefde, het enige verhaal dat we over ons leven te vertellen hebben. Wat is liefde? Paul spaart citaten, ze komen allemaal voorbij zoals we ze kennen uit onze schoolagenda's. Love means never having to say you're sorry … een voor een krast hij ze ook weer door omdat ze domweg niet kloppen.
En het gaat over de werking van het geheugen. De mooie herinneringen beschrijft hij in de ik-vorm, de ellende in de jij-vorm alsof hij ons waarschuwen wil. En het kalme leventje van 'daarna' staat in de hij-vorm. Hij is de beschouwer van zijn eigen bestaan geworden. Dat herkende ik wel.
The Only Story is soms een beetje té zwaartillend, met wat te veel overpeinzingen.
Maar Julian Barnes is een schrijver die uitsluitend hart heeft voor zijn personages, en die op briljante wijze tot leven brengt. Hij hoeft niets te bewijzen maar hij doet het wel.
Hier staat een mooie recensie van de Nederlandse vertaling.
