“wetenschap” (2)

Ik wil voor mezelf nog even doorfilosoferen op het artikel van de laffe, anonieme Theepot. Je zou toch denken dat een beetje vent voor zijn mening durft te staan, maar klaarblijkelijk is hij bang voor ontmaskering. Vanwaar die angst, Theepot, gesteund als je je moet weten door het blanke, mannelijke deel der natie? Zijn adepten staan allemaal klaar om hun objectieve wetenschap te verdedigen. Natuurlijk. Die is voor hen uitgevonden. Voortaan zou dat de enig geldige kennismethode zijn.
Hoe gevaarlijk dit heeft uitgepakt voor bijvoorbeeld de psychiatrie doet niet terzake. Niets doet terzake wat net "objectief" is. Sterker nog, wie niet "objectief" is, is net als Trump die gelooft in alternative facts.

Niet één van die mannen maakt de gedachtensprong dat wat zij nu als "feit" aannemen, ooit wel eens niet meer als feit kan worden gezien. Je zou bijvoorbeeld denken dat er in – ik noem maar een dwarsstraat – de klimaatwetenschap alleen "echte" wetenschappers werken die uitsluitend van gemeten feiten uitgaan. En toch splitsen aan het eind van de feitenweg hun wegen. Hoe kan dat? Waar blijven dan opeens de objectieve feiten?

Ooit stond ook "wetenschappelijk" vast dat zwarten minder intelligent zijn dan witten. Ze hadden geen geschreven traditie, ze hadden geen koningen, ze hadden geen architectuur … De eerste ontdekkingsreizigers maakten kennis met feiten en voorwerpen die het tegendeel bewezen. Maar zo gauw westerse landen de economische mogelijkheden van kolonieën zagen, werd Afrikaanse cultuur als onderwerp van wetenschappelijk onderzoek verworpen.
De Fransman Joseph-Arthur Gobineau schreef een boek over "rassenwetenschap," getiteld Essai sur l'inégalité des races humaines. Algauw werd Afrika gezien als een continent zonder historie, met inwoners die sinds de oertijd geen ontwikkeling hadden doorgemaakt. Dit idee werkt nog altijd door, getuige de woorden van Toni Morrison, die oa. zegt:
It’s important, therefore, to know who the real enemy is, and to know the function, the very serious function of racism, which is distraction. It keeps you from doing your work. It keeps you explaining over and over again, your reason for being. Somebody says you have no language and so you spend 20 years proving that you do. Somebody says your head isn’t shaped properly so you have scientists working on the fact that it is. Somebody says that you have no art so you dredge that up. Somebody says that you have no kingdoms and so you dredge that up.

De discussie over wat "echte" wetenschap en wat niet, is te vergelijken met de discussie over wat Kunst is, en wat niet. Mannen als Baudet weten daarop het antwoord. Kunst is wat hij mooi vindt, en dat is wat de heersende elite door de geschiedenis heen mooi heeft gevonden. Kunst moet voor dit soort mensen hun wereldbeeld bevestigen. Niet opschudden, hemel nee. Niet tot nadenken aanzetten. De ontaarding ligt op de loer. De felheid waarmee dergelijke meningen verkondigd worden, geeft aan hoe groot de angst is voor het kantelend wereldbeeld.

Diezelfde angst bespeur ik bij Theepot en consorten. Eeuwenlang hebben zij met stelligheid geweten – een weten bijna religieus in zijn onbewezenheid – hoe de wereld en haar verschijnselen te verklaren. Zaken die niet volgens hun kennismethode verklaard kunnen worden, laten zij aan de prutsers om een beetje vaag over te lullen. Of kutten, zo u wilt. Want het zijn natuurlijk vooral vrouwen die aan alfa- en gammawetenschappen doen. Terwijl objectief en feitelijk vaststaat dat uitsluitend de bètawetenschappen "echt" wetenschappelijk zijn.
Zaken die daarmee niet verklaard kunnen worden, zijn eigenlijk de aandacht niet waard. Kunst niet, psychologie niet, genderstudies niet, antropologie niet. Allemaal geneuzel in de marge.
Blijft de vraag waarom de heren der schepping zo doodsbang zijn voor dit geneuzel dat ze zó waanzinnig in de verdediging schieten.

Ik weet al sinds Beyond Power hoe het zit met "objectiviteit." Met filosofie heb ik me niet uitputtend beziggehouden. Wel heb ik van Filosofie van de Kunstgeschiedenis geleerd hoe er door de eeuwen heen over kunst werd gedacht. (En dat alleen maar in de westerse wereld, bedenk ik nu.) Een visie die met de tijdgeest veranderde. Nu ik mezelf dwing om te formuleren wat ik vind van des Theepots visie op wetenschap, kom ik bijvoorbeeld op het spoor van Paul Feyerabend.
Verder zoekend op Wetenschapsfilosofie vind ik deze zin: De acceptatie van wetenschappelijke kennis als de absolute en onbetwijfelde 'waarheid' (zoals in de theologie of ideologie) wordt sciëntisme genoemd. Wikipedia: Aanhangers van het sciëntisme vinden (mijn nadruk) natuurwetenschap superieur aan alle andere interpretaties van het leven, zoals filosofische, religieuze, mythische, spirituele of humanistische interpretaties, en aan de andere takken van wetenschap, zoals de menswetenschappen.

De visie van Theepot is even irrationeel als het concept onder welks naam hij zijn schrijfselen pleegt.
Waar ik overigens niets van mag vinden want dat is een argument ad hominem. Ik mag ook niet vragen wat Theepot gestudeerd heeft, want dan gebruik ik het autoriteitsargument. Waar hij anderen verwijt dat zij niet "inhoudelijk" reageren op zijn zelfingenomen artikel, reageert hij op tegenwerpingen enkel met vorm-argumenten. Die klinken al net zo semi-superieur als het Latijn van sommige kamerleden.

Waaróm Theepot zo tekeergaat tegen Wekkers werk laat hij niet blijken. Zijn artikel heeft de door zijn kliek zo geprezen "objectiviteit," die juist de ideale illustratie is van waar Wekker voor staat. Dit is misschien nog wel gevaarlijker dan zo'n enkele idioot die meent dat zij moet worden afgeschoten.

aanvulling: hier staat een essay over de veranderende kijk op wat 'wetenschap' is
aanvulling dd 2712: hier staat een mooie, weloverwogen bespreking van White Innocence
en hier een bladzij uit Witte Onschuld, over objectiviteit:

Dit bericht is geplaatst in tijdgeest met de tags , . Bookmark de permalink.

2 Reacties op “wetenschap” (2)

  1. els schreef:

    ik geloof er niets van dat jij kunt klaarkomen

    els

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *