schrijven over de gewone man

Wat een rare, ontsporende discussie zonet in de Nieuwsshow.
Jos Palm kwam vertellen over zijn nieuwe boek dat zo fijn aansluit bij Rutte's uitspraken over de gewone, normale Nederlander: De Gewone Man, een Kleine Mensheidgeschiedenis. Palm is historicus én zoon van een loodgieter. In mijn ogen precies de juiste credentials om zo'n boek te "mogen" schrijven. Want daar ontspoorde de discussie over: mocht je wel óver de gewone man schrijven? Moest de gewone man niet zélf dat boek schrijven?

Daarvoor waren er andere gasten geweest: een professor in de slaaptekortkunde, een übermilieubewuste vrouw over ontspullen, aan hen werd niet gevraagd of zij wel "mochten" schrijven of beweren wat zij deden. Zij hadden blijkbaar aan hun verstand van zaken genoeg.

Maar oh, de Gewone Man. Die gewone normale Nederlander die tegenwoordig op diverse voetstukken wordt gehesen. Hardwerkend. Niet gehoord. Ongerust.
En waarom worden zij op dat voetstuk gehesen?
Of liever, door wie?
Door politici die op hun stem uit zijn.
Niet door mensen die zich werkelijk verdiepen in wat er leeft. Anders zouden al die maatregelen die de gewone man naar de voedselbank dwingen, niet genomen worden.
Als we in het nieuws de Gewone Man dingen horen roepen, is dat ook altijd met een doel: te laten zien wat er "leeft" en daarmee ook dat echelon kijkers aan je proberen te binden.
Een uitzondering was dat programma over schuld. Daar werd van binnenuit getoond hoe het echte leven van gewone mensen eruit ziet. Met als doel – mag ik aannemen van Human – hen ook te helpen uit de sores te komen.
Volgens de redenatie van de mensen bij de Nieuwsshow had dat eigenlijk niet gemogen. Was het betuttelend en bevoogdend, als gestudeerde (en meer welvarende) mensen zich uitlieten over en bezighielden met het lot van de gewone man. Alleen de gewone man zelf mocht dat.
Maar de bakker kán helemaal geen boek schrijven, wierp Palm nog wanhopig tegen.

Vervolgens kwam de boekenrubriek, die opende met Manhattan Beach van Jennifer Egan. Over Gewone Mensen in de jaren dertig ging dat. Was Egan zelf wel gewoon genoeg? vroeg de presentator, en ja, de boekbespreekster dacht van wel.
Dat Egan zoals de meeste Amerikaanse schrijvers een graad in Engelse literatuur heeft, deed blijkbaar niet terzake.
Dat het juist de universitaire studie is, die mensen (ongewone en gewone - zelf ben ik kleindochter van een timmerman en een fietsenmaker) in staat stelt voldoende overzicht te bereiken om dergelijke boeken te kúnnen schrijven, wil er bij de GewoneMensenVereerders niet in. Gewone Mensen zouden álles kunnen, als ze maar niet zo door de maatschappij werden onderdrukt. Dat de maatschappij juist alles doet om Gewone Mensen te onderdrukken, terwijl boeken juist kunnen laten zien wat er wérkelijk gebeurt, dat zien ze niet. Ook de presentatoren bij de Nieuwsshow niet.