in koelen bloede

Toen Connie Palmen een maandje geleden een lyrisch pleidooi hield voor In Cold Blood, realiseerde ik me dat ik het nog altijd niet gelezen had. Niets van Capote, trouwens. Het is altijd de titel geweest die me afschrikte en deed vermoeden dat het wreed en bloederig zou zijn. Ik had geen idee dat het literatuurhistorisch gezien zo'n belangrijk boek was.

Ik heb geprobeerd weer te on-weten wat Palmen allemaal vertelde, ik heb de inleiding ook tot het laatst bewaard.
Het begin, THE LAST TO SEE THEM ALIVE, boeide me enorm. Capote schrijft prachtig, neemt je echt mee naar Kansas, zoomt in op het dorp, de velden, de boerderij, de mensen die er wonen. Meteen al aan het begin krijg je het mee: dit is hun laatste dag.
De scènes in Holcomb worden afgewisseld met scènes waarin we de moordenaars hun voorbereidingen zien treffen voor hun trip naar de boerderij. We weten nog niet precies wat ze van plan zijn, en waarom.
Als je totaal niet wist waar dit boek over ging, is dat de eerste narrative pull: wie zijn dit en wat zijn ze van plan.
De moord zelf wordt aanvankelijk niet beschreven. Capote cirkelt eromheen zoals de mensen in het dorp eromheen cirkelen: degenen die de familie vinden, de sheriff die erbij gehaald wordt – we gaan mee het huis in en treffen aan wat zij aantreffen.
In een 'normale' detective zou het vanaf nu gaan over whodunnit en hoe en waarom.
In dit boek vraag je je – vraag ik mij steeds af waar het nu echt om gaat. Eerst is er een verdachte (het vriendje van de dochter des huizes) en ik denk: daar gaat het over. Hoe de politie in het duister tast.

In deel II, PERSONS UNKNOWN, denK ik geleidelijk-aan: nee, het gaat erom hoe zo'n moord een gemeenschap verscheurt. Iedereen is bang en verdenkt elkaar. Iedereen zet nieuwe sloten op de deur.
Imagination, of course, can open any door – turn the key and let terror walk right in. (p87)
De moordenaars, Dick en Perry, zijn op de vlucht, en proberen aan geld te komen door ongedekte cheques uit te schrijven en de daarmee gekochte spullen te verpanden.
Perry denkt aan een gedicht dat hij eens aan een meisje stuurde. Het staat symbool voor het leven van hen beiden: men that don't fit in.
Ik denk: het gaat erom hoe mensen tot moord komen. Het gaat erover wat moord is, en wat een maatschappij met moord moet.
De narrative pull van dit deel is als in elke thriller: komen ze ermee weg. De spanningsboog van fictie toegepast op de ware gebeurtenissen.

Dan, op iets minder dan de helft van het boek, krijgen we in deel III, ANSWER, het antwoord. De jongens blijken over hun plannen gekletst te hebben in de gevangenis.
Voor mijn gevoel verandert het boek daarna van karakter. Van een ingeleefde geschiedenis wordt het een optekening van processen. Meer dan een kwart gaat (in deel IV, THE CORNER) over hun verblijf op death row, en hoe de dood steeds weer wordt uitgesteld. Maar het neemt me niet meer mee. Ik ben blij als ik het uit heb.

Ik heb een boek gelezen dat af en toe wondermooi geschreven is, dat indruk maakt door de gebeurtenissen en de personages, en dat toch als verhaal niet helemaal bevredigt.
Van Connie Palmen heb ik begrepen dat het een revolutionair boek is, dat het nooit eerder zo was gedaan, maar wat doet zij dat zelf een stuk beter. Bij haar weet ik aan het eind waar het boek als geheel om draait, en dat vraag ik me bij In Cold Blood nog steeds af.
Commentaar is welkom!

Dit bericht is geplaatst in literatuur, recensies met de tags , . Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *