de vreugde van de ouderdom

hongerAls je geen holocaust-survivor bent, of een Afrikaans hongerkindje, mag je niet klagen. In feite ben je dan een heel slecht mens, als je durft te klagen. Want daarmee zeg je zoveel als: rot voor je van dat concentratiekamp maar ik heb een zere vinger! Of: rot voor je van dat oedeembuikje maar ik lust geen andijvie.
Ik moet er eerst een stokoud mens voor worden, voor ik begrijp waar deze overwegingen vandaan komen. Ze zijn me ingeprent. Als ik maar durfde beweren dat ik niet zo van andijvie hield, stond 'het jongetje uit het boekje' al klaar. Als ik baalde van school moest ik naar een gruwelijke documentaire over de kampen kijken, dat zette alles weer in het juiste perspectief.
Omdat datgene waar ik over klaagde er niet door verdween, werd het in mijn hoofd al snel zo: wie een klacht hád (en zeker een psychische klacht) deugde eigenlijk al niet. Hoe durfde ik zoiets überhaupt te voelen terwijl ik wist dat eigenlijk iedereen ter wereld zieliger was dan ik.
Spelbreker met je watjesklachtjes.
En nog ervaar ik – nu de man met de hamer weer eens een gevoelige tik uitdeelt – dat eeuwige gevoel van schaamte. Ik lees al die verhalen over Auschwitz en hoor: wat jij voelt mag je niet voelen. Wat jij ziet mag je niet zien. Wat jouw mening is kan niemand iets schelen. Wie jij bent mag je niet zijn, ik snap niet dat ze je überhaupt in leven gelaten hebben, jij deugt echt helemaal nergens voor. Door-en-door slecht ben je. En ik kan het weten.
Daar moet je dus een stokoud mens voor worden. Om opeens die stemmen te analyseren als wat ze zijn: stemmen van machthebbers, die voor niets zo bang waren als voor jouw eigenheid. Zij wilden ja-knikkers, en omdat je zo'n welopgevoed, gewetensvol meisje was, zetten ze meteen maar superhoog in.
Nu ben ik dol op andijvie. En ik weet ook dat het tijd is om mijn eigen klachten aan het licht te brengen. Dat dat geen minachten van een jood of een Afrikaan is. Dat de wereld erop vooruit zou gaan als alle mensen dat mochten. In vrijheid vertellen wat hen verdriet doet.

Dit bericht is geplaatst in autobio. Bookmark de permalink.

5 Reacties op de vreugde van de ouderdom

  1. Liesbeth schreef:

    Mij uit het hart gegrepen!
    Zou dit gevoel specifiek voor de na - oorlogse generatie zijn? Die van wie de ouders de oorlog hebben meegemaakt?

  2. Hella schreef:

    Zou kunnen!

  3. Adriaan Hendriks schreef:

    Mooi stuk en een slot dat maar al te waar is.

  4. Ferrara schreef:

    Tijd om zelf maar eens hoog in te zetten wat betreft je eigenheid en vrijheid nemen.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *