Is schrijven nuttig? Zo vroeg een doodzieke vriendin aan Renate Dorrestein (Het Geheim Van De Schrijver): "Wat hebben we nu aan al die boeken van jou?" Een stervende denkt misschien mét Oscar Wilde: All art is quite useless. Maar kan een boek niet het onbegrijpelijke begrijpelijk maken, het zinloze zinrijk? Of, aan de andere kant (van de literaire weegschaal), kan een boek niet even respijt bieden, ontsnapping? Dit geldt voor stervenden èn levenden. Een boek biedt de mogelijkheid om leunstoelreiziger te zijn, is toegangspoort tot emoties die normaal nooit zo samengebald worden.
Verder noemt Dorrestein het nut van de schrijver als maatschappelijk geweten. Nu bereikt natuurlijk niet iedereen zoveel met zijn roman als Harriet Beecher Stowe, maar elk oprecht geschreven boek zet de lezer aan het denken.
In 1934 schreef Dorothea Brande (Becoming a writer): "Fictie biedt de enige vorm van filosofie die de meeste lezers kennen, fictie registreert hun ethische, sociale en materiële normen, bevestigt hun vooroordelen of opent hun geest naar een wijdere wereld."
Precies wat Dorrestein zei over de 'gewone lezer' die onder meer leest om zichzelf, z’n medemens en de wereld waarin hij leeft te doorgronden.
Het beste antwoord op de vraag "Waarom schrijven?" schreef Brenda Ueland ((If You Want To Write, 1938).
Omdat er niets is wat mensen zo ruimhartig, zo vrolijk, levendig, heldhaftig en meedogend maakt, en zo wars van vechten en het verzamelen van spullen en geld. Omdat de beste manier om de waarheid te leren kennen is er uitdrukking aan proberen te geven. En wat anders is het doel van ons bestaan dan het ontdekken van waarheid en schoonheid, en die te delen met anderen?
Ik schrijf om mijn waarheid, mijn mening te ontdekken, en omdat ik niets liever doe. En jullie?
Trouw column juni 2007
