op de koude steen

Ik kwam een tweet tegen met een link naar het artikel van Petra Stienen: Eerste Hulp voor Syrische Monumenten.
Iemand anders reageerde op die tweet met: Ik kan zo moeilijk aan gebouwen denken als er honderden mensen doodgaan.
Want gebouwen zijn immers maar dode dingen, je zet er zo een nieuw voor in de plaats. Toch?
Af en toe heb je zo'n puzzelstukjes-vallen-op-hun-plek-ervaring. Ik was van de week in het Groninger Museum om de tentoonstelling Fuck Off 2 te bekijken. Jonge Chinese kunstenaars die hun ongenoegen uiten over de maatschappij waarin ze leven. Een keiharde, lelijke tentoonstelling. Niet voor niets stond er een waarschuwingsbordje met "sommige beelden kunnen als schokkend worden ervaren." Hoewel dat waarschijnlijk doelde op de expliciete boven-de-achttien-foto's.
Wat mij vooral schokte, was de totale losgeslagenheid van deze kunst. Hier was een jeugd losgewrikt van alle schoonheid en traditie die hun land eens had voortgebracht. De schoonheid was vervangen door megalomane bouwwerken waarvoor alle traditionele woningen (op een enkel 'spijkerhuisje' na) moesten wijken. Alle traditionele waarden waren door het regime ongeldig verklaard, maar kunstenaars zijn geen kunstenaars als ze de leegheid van regimeretoriek niet doorzien. Maar zij moesten vanuit een totale leegte, een totale innerlijke chaos, iets creëren om hun ongenoegen te verbeelden. Hun kunstwerken waren uitzichtloos, wreed en desolaat, omdat ze op geen enkele reuzenschouder meer konden staan.
Dát is, juist in een onmenselijke oorlog, juist onder een onmenselijk regime, het belang van het in stand houden van kunst realiseer ik me nu. Te kunnen vooruitzien op de schouders van dode reuzen. Glimpen opvangen van visioenen die eerdere kunstenaars bewogen. Het geloof in mensheid en menselijkheid bewaren, te zien dat mensen ook in staat zijn tot het scheppen van schoonheid.
Juist voor de nabestaanden van al die zinloze doden is het van belang de schoonheid te bewaren, de schatten die van wereldbelang zijn.

afbeelding