Ik heb het een paar jaar geleden nog weer herlezen. Dat kwam zo. Kindeke ging – vond ik – maar weinig romantisch en fijngevoelig om met haar verkering, ik kreeg bijna medelijden met de goeie knul, en vroeg me met schrik af of wij haar soms een slecht voorbeeld hadden gegeven. Aan mijn innerlijk schoonheidsideaal van de liefde kon het in elk geval niet liggen, en ik vroeg me af hoe ik dat met haar delen kon. Als rechtgeaarde bibliothecaresse dacht ik aan boeken. Aan Tristan en Isolde dacht ik, van Jaap ter Haar. Aan Swaentje Valt Uit Het Nest, aan De Enige Weg, Toen Kwam Tjeerd en meer van zulk verrukkelijk leesvoer dat kinderen tegenwoordig niet meer voorgeschoteld krijgen. Tegenwoordig moeten boeken aansluiten bij hun belevingswereld – geen wonder dat ze en masse overstappen op Harry Potter.
Maar nu Roeland Westwout en ik. Van pake en beppe, Sinterklaas 1970. Nog net geen dertien en dan een boek lezen over Ware Liefde – dat heeft een impact die latere boeken vrijwel nooit meer gehad hebben. "Een werkelijke, blijvende liefde is niet het privilege van volwassenen," het stond er echt! En dat liefde alles overwon was het thema van dit boek, dat een groep jonge mensen volgde op hun pad naar volwassenheid.
In 1970 was het boek nog niet zo verouderd. Computers en mobieltjes waren er nog niet, nog niet iedereen had TV, telefoon of een auto. Het décor is verder vaag genoeg "ergens in Nederland" om niet gedateerd te raken. Pas later, met meer kennis van geschiedenis en Zeitgeist viel het me op hoezeer het een boek uit de jaren dertig is. Het vitalisme druipt eraf; als Marsman een jeugdroman had geschreven was het deze geweest.
Het beslaat een schooljaar, het gaat over de levens van een stel klasgenoten, met elk hun eigen problematiek, levenshouding, groei. De alwetende verteller heeft voor hedendaagse begrippen een wat plechtstatige toon, maar het is tegelijk een toon die valse sentimentaliteit op een afstand houdt en daardoor drama drama laat zijn en geen melodrama. De kern van het verhaal draait om Roeland en Mies. Zij komt onder een auto en haar gezicht zal voor altijd mismaakt zijn. Het is nogal wat voor een jongen van zeventien om zeker te weten dat hij bij haar zal blijven – maar het doet me verlangen naar een tijd waarin een dergelijk idealisme in elk geval nog geoorloofd was, ja zelfs verwacht werd in boeken.
Nu ik het boek als schrijver herlees heb valt me nog iets op. De vreselijke gebeurtenis waar het uiteindelijk allemaal om draait gebeurt pas op bladzij 100 van de 200. Als er één schrijfadvies is wat tegenwoordig opgeld doet is het wel dit: val met de deur in huis! Begin meteen! Sleur de lezer het verhaal binnen! Maar dat komt omdat we anders de TV aanzetten of de computer. In 1937 mocht je nog je personages tot leven brengen, de lezer van ze leren houden, en dan pas de lawine loslaten.
"Waken en aanvaarden! Dat zou een devies zijn, een mensenleven lang. Roeland Westwout hief het hoofd en knikte met een trots, die tegelijkertijd deemoed was."
Kom daar nou nog eens om!
Roeland Westwout – mijn boekenheld
Dit bericht is geplaatst in lezen, recensies met de tags 50books, roeland westwout. Bookmark de permalink.
Razende Roeltje was ook een van mijn favorieten.
het boek ken ik niet maar de tijdgeest wel. Nu is het aandacht vragen en vasthouden, andere tijden
Een boek wat voor mij nieuw is, en door de manier waarop je het brengt heb ik zin om het te gaan lezen.
"In 1937 mocht je nog je personages tot leven brengen, de lezer van ze leren houden, en dan pas de lawine loslaten." => dat heb ik toch liever dan meteen met de deur in huis vallen. Geef mij maar de langzame opbouw.
onvoorstelbaar dat je het niet kent, het is een klassieker onder de jeugdromans.