doorlezen?

Ik verbaas mij er vaak over hoe mensen reageren op romans: dat ze echt alleen praten over wat de hoofdpersonen doen, en waarom, en hoe goed, fout, dom, of menslievend dat was. Ik ben bang dat de schrijver in mij de lezer maar al te vaak in de weg zit. Soms houd ik zelfs na driekwart nog op in een roman, omdat ik opeens besef: kunnen ze me echt wat schelen? Staat er iets op het spel dat mij van belang lijkt? Is het zo mooi geschreven dat ik alleen om dat geschenk dit boek al uitlees? Zo niet, dan niet. Dan sla ik het dicht.
Als ik enthousiast ben over een boek is dat vaker om de prachtige stijl dan om de plot, de fabel, het avontuur, de heldenreis.
En dan opeens komt er zo'n boek (de frequentie ligt wat mij betreft gemiddeld op 1 per 10 jaar) dat me luidop "oh nee!" laat uitroepen. Het gebeurde bij The Betrayal van Helen Dunmore. Het boek dat hier aan voorafging, The Siege, was ook ontzaglijk indrukwekkend, maar iets abstracter, toch. Omdat het zo ongelooflijk knap is, hoe daar het beleg van Leningrad invoelbaar gemaakt wordt. Een boek dat je inzicht in een stuk geschiedenis geeft, waardoor het voelt alsof je het zelf hebt meegemaakt, dat vind ik een briljante prestatie. En toch is dat iets anders dan "oh nee!" en vervolgens niet kunnen slapen, omdat je niet verder durfde lezen, omdat wat er gebeurde met een arts in Stalin-Rusland je zo aan het hart gaat.
Sindsdien heb ik alweer een paar boeken gelezen, gezellige familieromans, een toekomst-niemendalletje van Fay Weldon (wel knap verzonnen maar niet inleefbaar), en een boek dat zo somber was dat ik er geen zin in had.
Toen kocht ik op het boekenfestijn voor €3,95 The Historian van Elizabeth Kostova. Het stond al jaren op m'n lijstje. De biep heeft 't niet in het Engels, maar vertaalde Engelse boeken vind ik een kriem. Ik was al lang vergeten waarom het op m'n lijstje stond. Ik ben er in begonnen, en vind het heerlijk. Spannend, mysterieus … en opeens besef ik dat ik het eng vind. Doodeng. Ik herinner me zo'n gevoel. Ik heb dat heel lang geleden gehad bij de griezelverhalen van Lovecraft. Zo knap geschreven dat het lijkt of het kwaad zelf opeens bij je onder je dekbed kruipt. Raar hoe je dan heen en weer geslingerd wordt. Ik wil doorlezen, weten hoe het afloopt. En tegelijk wil ik dat niet in mijn slaapkamer, mijn toevluchtsoord, mijn dromen.
Misschien maar buiten verder lezen, met die hittegolf dit weekend. In het felle zonlicht komen vampiers tenslotte niet tevoorschijn.