In De Schilder en het Meisje beschrijft Margriet de Moor hoe de schilder (Rembrandt) en het meisje (de ter dood veroordeelde en gewurgde Elsje Christiaens) op een moment in de tijd samenvallen. Flakkerend en in clair-obscure belichting – zoals het er in het brein van Rembrandt moet hebben uitgezien – springen we onchronologisch door de tijd van hun beider levens, in verleden én toekomst, tot we met hen samenkomen op het galgenveld Volewijck (waar later een knusse nieuwbouwwijk zal verrijzen, met vogelstraatnamen).
Daar hangt zij, want wegens gebrek aan berouw verdiende ze geen begrafenis. Daar gaat de schilder heen, die door het verslag van de terechtstelling (bijgewoond door zijn zoon) gegrepen is. In zijn hoofd neemt de dood de laatste tijd een grote plaats in, zijn vrouw Ricky (Hendrikje Stoffels) is aan de pest gestorven (evenals de zuster van Elsje, om wie zij naar Amsterdam ging).
Het is een wonder hoe Margriet de Moor een verhaal schrijft dat zich bijna helemaal in het hoofd van Rembrandt afspeelt, het is alsof je naar een hoorspel luistert waarbij dia's van zijn schilderijen vertoond worden, en van werk van andere schilders. Gesprekken met andere schilders klinken, en af en toe vertoont een tijdmachine een fimpje uit de verre toekomst: de beschadiging van een Titiaan in de Hermitage, de keurige huizen op het galgenveld.
Op een tweede scherm zien we beelden uit de reis van Elsje: hoe alles samenspande om haar tegen te houden, om haar thuis te houden, terug te laten keren. En hoe het niet baatte, hoe zij haar zuster niet vond, hoe de bittere desillusie uitmondde in een bijl en een moord, en een terechtstelling in het blikkerend propere Amsterdamse licht.
En hoe de schilder haar met mededogen vastlegde. "Of het íets van de verborgen Dood zelf, iets miniems, tot buiten zijn strenge grens misschien toch zichtbaar maakte?"
De Schilder en het Meisje
Dit bericht is geplaatst in recensies met de tags de schilder en het meisje, margriet de moor. Bookmark de permalink.
Mooie bespreking. Ik heb nog nooit iets van Margriet de Moor gelezen, maar misschien dat ik daar toch eens aan moet beginnen.
Oja, zeker doen! De verdronkene is ook geweldig.