als je een boek bent …

... hoe ziet dat boek er dan uit?
Ik ben een mooi, groot dagboek met een leeslint. Het begin is in kinderlijke letters geschreven, en er staan foto's in, zwart-witfoto's met een kartelrandje, met pappa's en mamma's en opa's en oma's en pakes en beppes die allemaal glimlachend naar me kijken. Ikzelf kijk wel eens bang, bang voor water, bang voor vuur, bang voor vreemde kinderen. Op de foto's kun je niet zien hoe ik van binnen ben, en aan het handschrift ook niet, ik ben lief, braaf en goed opgevoed. Opstandig en brutaal leer ik niet worden, daarvoor leer ik de woorden niet en de gebaren niet.
Verderop wordt het handschrift slordiger, ik word verliefd en geef de verantwoordelijkheid voor mijn geluk uit handen. Als ik een brief aan mijn jongere zelf tussen de bladzijden moest doen, zou daarin staan:
trots zijn op je talenten is goed! Luister naar je talenten: wat vanzelf gaat is belangrijk en hoort bij je!
Terwijl ik leerde dat alles wat vanzelf ging de moeite niet waard was. Je mocht je sowieso op niets laten voorstaan.
Wat je graag wilde, goed kon, was niet belangrijk. Belangrijk was goed zijn, eerlijk, betrouwbaar. En vooral: het belang van de ander boven dat van jezelf stellen. Zo leren liefhebben: verliefde dromen waarin de ander jou redde van je eenzame, onbeduidende bestaan.
De aantekeningen in het dagboek worden onbeduidend. Er wordt gewerkt, gereisd, gestudeerd, voor introspectie is geen tijd en geen reden. Deze bladzijden zijn geschreven met dun potlood, en er zitten officiële papieren ingeplakt die getuigenis afleggen van gebeurtenissen: diploma's, salarisstrookjes, verhuisberichten, vakantiefoto's.
Soms zijn er gebeurtenissen die kleurige inkt verdienen: huwelijken, geboortes. Er is vreugde. Zwartgekleurde bladzijden zitten aan elkaar geplakt. Het verschil wordt steeds groter: 1 kleurige bladzij, 10 zwarte, 13 zwarte, en dan opeens is er een bladzij met een gat erin, een brandgat met geschroeide randen.
De bladzijden erna zijn dun als vloeipapier, beschreven met onzichtbare inkt.
Heel, heel langzaam wordt het papier van betere kwaliteit, en het geschrevene duidelijk en kleurig. En tegelijk lijkt het handschrift op dat van het jonge kind. Opnieuw, helemaal opnieuw leren schrijven en leven.