Een boek en een film

Revolutionary Road is een prachtig boek. Zoeen dat je bijblijft, en dat in je dromen gaat spoken alsof de beelden uit je eigen herinnering stammen. Daarom had ik het kijken naar de film steeds uitgesteld. Hoe zouden de romantische sterren uit Titanic dit gedesillusioneerde liefdespaar vormgeven? Zou Hollywood het aandurven om het einde te handhaven, of zouden we ze sadder but wiser alsnog goed terecht zien komen? Het boek is bedrieglijk simpel, zou de film zijn bestaansrecht als film willen bewijzen met speciale effecten?
Om met dat laatste te beginnen: een film kan efficienter vertellen. Een zee van grijze hoeden op een perron, een vloedgolf van grijze pakken die bij een hoge stationstrap neerstroomt, zegt meer dan hetzelfde in zoveel woorden verteld. Een camera die onverschillig door stille kamers glijdt, langs de keurig-strakke meubels uit de jaren vijftig, zet in een opname een sfeer neer, waar een boek meerdere bladzijden over doet. Alleen geeft het boek je je eigen beelden. Zo had ik me het huis van Frank en April minder schilderachtig voorgesteld.
Frank en April zelf had ik me ook anders voorgesteld. Leonardo's hoofd is wat te rond – Frank leek me iemand met een Kengezicht, rechthoekiger. April stelde ik me iets meisjesachtiger voor dan Kate Winslet, tenminste aan het begin van het verhaal. Maar zodra ze begonnen te spreken, te kijken, te bewegen, waren zij Frank en April op onnavolgbare wijze. Waarmee ik bedoel: hoe doe je dat? Hoe slaagt een acteur erin om al die subtiele emoties, die in een boek bladzij na bladzij kunnen worden uitgesponnen – niet door ze te beschrijven maar door ze te laten gebeuren in gesprekken en handelingen – in een close-up over een gezicht te laten glijden? Hoe bereik je met houding en blik dat een kijker woordelijk de innerlijke monoloog kan invullen? In het boek is Frank steeds gefrustreerd bezig met het aanleggen van een trapsgewijs tuinpad – dat kan in de film gewoon weg omdat we hem zíen in zijn frustraties. En April zien we – als in een versnelde natuuropname – opbloeien en verwelken.
Het is een film waarna je bijvoorbeeld zelfmoord zou kunnen plegen. Of je gloeiende best doen om nooit je dromen zo te verkwanselen.