In hun "Manifest voor een riskante literatuur" (Trouw 230509) pleiten Erik Jan Harmens en Ilja Leonard Pfeijffer ervoor, dat dichters du moment dat iets gebeurt, de pen pakken, en de gruwel poëtisch aan de kaak stellen. Kennelijk is de vingervlugheid van Twitter en msn nu ook een poëtisch criterium geworden. Lilt het kanonnenvlees, dan trilt de gsm. Het moet gaan over nu, met de visie van nu, en de mening van nu. Overzicht of symbolisch verwoorden, achteraf in de stille schrijfkamer interpreteren, leidt tot irrelevante, ongecommitteerde stillevens. Appels en peren. Actualiteit en geëngageerdheid zijn de enige manier om de wereld te verbeteren.
En gij geloof dat?
Ik heb meer fiducie in reflectie, in wijsheid achteraf, gegaan door de zeef van het onbekookte oordeel en beland in die kookpot waar de ware wijsheid wordt gesmolten.
Poëzie moet de bijl zijn die mijn denken opensplijt, maar kan dat niet door mee te gaan in de actuele mode van de actualiteit. Die bijl kan alleen gescherpt aan wijsheid van eeuwen.
Geef mij maar Rilke, en gevoelens die de eeuwen doorstaan en overstijgen, lang nadat de namen van hedendaagse BN'ers uitgetwitterd zijn. En dan mag het gewoon over appels en peren gaan. Of over herfstblaadjes.
En gij geloof dat?
Ik heb meer fiducie in reflectie, in wijsheid achteraf, gegaan door de zeef van het onbekookte oordeel en beland in die kookpot waar de ware wijsheid wordt gesmolten.
Poëzie moet de bijl zijn die mijn denken opensplijt, maar kan dat niet door mee te gaan in de actuele mode van de actualiteit. Die bijl kan alleen gescherpt aan wijsheid van eeuwen.
Geef mij maar Rilke, en gevoelens die de eeuwen doorstaan en overstijgen, lang nadat de namen van hedendaagse BN'ers uitgetwitterd zijn. En dan mag het gewoon over appels en peren gaan. Of over herfstblaadjes.
Herbsttag
Herr: es ist Zeit. Der Sommer war sehr groß.
Leg deinen Schatten auf die Sonnenuhren,
und auf den Fluren laß die Winde los.
Befiehl den letzten Früchten voll zu sein;
gieb ihnen noch zwei südlichere Tage,
dränge sie zur Vollendung hin und jage
die letzte Süße in den schweren Wein.
Wer jetzt kein Haus hat, baut sich keines mehr.
Wer jetzt allein ist, wird es lange bleiben,
wird wachen, lesen, lange Briefe schreiben
und wird in den Alleen hin und her
unruhig wandern, wenn die Blätter treiben.
Rainer Maria Rilke
Het doet mij goed dat jij je ook geergerd hebt aan dat stuk. Lekker geschreven was het wel, met datdwingende 'ik wil een poezie die dit en een poezie die dat'-mantra, maar het ziet er naar uit dat hij die poezie die hij zo graag wil zelf zal moeten schrijven. En lezen. Want hier heeft natuurlijk geen mens zin in.
flierse... sier-elf... fles-ier... reis-lef (NB anagrammen van kronkelwoorden is de nieuwe trend)
Heb het niet gelezen, wel de reactie van Remcoe en nu deze. Ben er inmiddels wel nieuwsgierig naar geworden.
anton (Huh? anton? Moeten we nu al zelf het kronkelwoord gaan verzinnen? ntona dan maar)
Inderdaad een lekker geschreven manifest, maar wat willen ze nou echt? "Ik wil een gapende kloof tussen de dichter en de lezer. Ik wil dat de lezer naar het papier staart, een hand voor de ogen slaat en de dichter tot het bot aan toe vervloekt." Echt waar? Een dichter die dat oproept, verliest toch elke lezer, behalve een enkele masochist.
Engagement is prima, maar wie dat zo vorm wil geven, zal alleen bereiken dat de lezer zijn hoofd afwendt, wegkijkt en nooit meer een gedicht wil lezen.
Ik heb het stuk even opgezocht en moet zeggen dat het mij wel ligt. Maar ja het sluit niet voor niets aan bij ideeën eind zeventig begin tachtig. Iets mag er alleen maar zijn omdat het maatschappelijk geëngageerd is, kunst, wetenschap (dan hebben we het wel zo'n beetje gehad). De kunst, kennis staat centraal; niet de maker , niet de bedenker. Ik vind dat nog steeds waar. Ik geloof dus niet in kunstenaars,maar wel in kunst. Dat kunst iets moet zeggen over de actuele tijd waarin het geschreven wordt, vind ik te ver gaan. Dat doet afbreuk aan kunst. Tenzij je bedenkt dat het onmogelijk is om iets te scheppen dat buiten je levenstijdperk ligt en de daaruit voortkomende kunst altijd een produkt is van die tijd.