Old Filth stond al sinds de uitstekende bespreking van Anna uit 2011 op mijn lijstje. (Lees die nu eerst even als je wilt weten waar het precies over gaat.)
In de tussenliggende jaren had ik het boek bij de kringloop spiksplinternieuw op de kop getikt voor €1,50 maar het stond nog altijd ongelezen in de kast. Pas nu iedereen de Nederlandse vertaling – Een Onberispelijke Man - zo roemt, kwam het weer in mijn gedachten. En wat heb ik genoten, wat kan Gardam schrijven. Zonder ook maar een ogenblik larmoyant te worden, zet ze een dieptragische levensgeschiedenis neer van een oude man die na het overlijden van zijn vrouw Betty op zijn leven terugkijkt en zich terugleeft in de tijd.
Sir Edward Feathers is een zogenaamde Raj-wees, een Engels kind uit koloniaal India dat op jonge leeftijd naar Huis gezonden wordt, in een gruwelijk pleeggezin belandt, daarna op een goede kostschool, oorlog, Oxford, en terug naar het Verre Oosten, om na zijn pensioen wederom naar Huis te gaan.
You can't go home again.
Een aspect dat mij als ex-expat erg aansprak.
Maar ik wilde eigenlijk schrijven over mijn leesproces. Ik was een beetje onrustig, afgelopen week. Naweeën van de feestdagen, ik weet niet. Te veel op social media, te lang gewordfeud, kortom te fragmentarisch gelezen, elke avond korte, onderbroken stukjes. En dat is van een goed, doorwrocht boek verschrikkelijk zonde. Dan mis je subtiele verwijzingen en verbanden. Dus dat moet anders, komend jaar.
Iets anders waar ik nog over nadacht, wordt door Anna ook aangestipt: de structuur van het boek. Hoofdstukken in het heden worden afgewisseld door hoofdstukken in het verleden, en dat willekeurig door de tijd heen. Er zijn wat spanningsbogen die hier hun spanning aan ontlenen: wat is er gebeurd in het pleeggezin? Wat was er aan de hand tussen Betty en zijn collega Veneering?
Waar dit in andere boeken snel een goedkoop trucje wordt, werkt het hier heel goed.
Het is, zoals Anna zegt, de manier waarop we iemand steeds beter leren kennen, steeds intiemer met hem worden. Het is denk ik ook hoe zo'n stokoude geest werkt. Het heden wordt steeds ongrijpbaarder, en vergeten gebeurtenissen eisen onverwacht helder hun aandacht op. Alle scènes uit het verleden worden zo zintuiglijk en invoelbaar getekend, je voelt mee hoe het de oude Filth aangrijpt.
Ik zou meteen door willen in deel 2 en 3 maar ik moet nu eerst weer een recensieboek lezen, én Lord of the Flies voor de leesclub, een klassieker die ik tot nu toe altijd gemeden heb wegens bang voor gruwelijkheid.
Hoi Hella, wat een mooi boek, ik heb het ook gelezen naar aanleiding van de bespreking van Anna. Ik vind het Engels dat in dit boek gebruikt wordt, zo'n beetje het mooiste Engels dat ik ooit heb gelezen. Ik ben benieuwd of het in het Nederlands net zo mooi is om te lezen. Deel 2 en 3 wil ik ook nog graag een keertje lezen, maar eerst moet ik Proust uitlezen. Groetjes, Erik
Ja, ze schrijft echt bijzonder mooi. Goed dat je wel doorzet met Proust, het is mij nog steeds niet gelukt.
Het boek staat bij mij ook al een tijdje op de lijst, en op de ereader.
Je recensieboek én de Heer der vliegen (de laatste als gratis Nederland Leest uitgave) staan trouwens ook op dat lijstje, dus ik ben benieuwd wat je er van vindt. Zou het echt zo gruwelijk zijn?
Het begint wel omineus vind ik.
Waar kende jij het recensieboek van? (Dat begint wel gezellig.)
Ik heb dat gevoel bij bepaalde films, zoals A Clockwork Orange en De 120 dagen van Sodom. Die wil ik absoluut niet zien.
Ik heb Lord of the Flies destijds (kort na mijn middelbare school?) gelezen en het is natuurlijk geen gezellig verhaal, maar ik heb er geen trauma's aan overgehouden en zou het zo weer lezen.
Nu je het zegt heb ik misschien Lord of the Flies en Clockwork Orange wel samengesmolten in mijn hoofd. LoF valt tot nu toe inderdaad wel mee.