muzieklezen

Deze vraag "ben jij een muzieklezer" deed me terstond een jaar of veertig terug in de tijd gaan, toen ik alle delen van de Sonatine-reeks heb verslonden. Levensgeschiedenissen van klassieke componisten, dramatisch en romantisch opgeschreven. Ik herinner me vooral Schubert (hij stierf zo jong, en oh wat werd Erlkönig daardoor nog een stuk aangrijpender), Tsjaikovsky de getormenteerde …
Hier moet even iets tussendoor. Ik hield wel van Tsjaikovsky, vooral van zijn eerste pianoconcert. Maar paps beweerde altijd met aplomb: "Tsjaikovsky stinkt."
Oh?
Ik dacht bij mezelf: misschien was hij daarom zo gekweld, en eeuwig en altijd in wanhoop vanwege de onmacht dat te componeren wat hij voor oren had.
Nog weer later zocht ik iets op over hem, in XYZ der Muziek. En wat had meneer Höweler geschreven? "De Weensche recensent Hanslick oordeelde o.a.: ‘Tsjaikofski's vioolconcert brengt ons voor de eerste maal op de gedachte, of er niet muziekstukken zijn, die kunnen stinken’."
Ook het Sonatine-deel over Schumann is me bijgebleven. Hij kon het als pianist niet verkroppen dat middel- en ringvinger aan elkaar vast zaten en dus nooit volmaakte loopjes konden spelen. Hij bevestigde een touwtje aan het plafond, en bond afwisselend een der beide vingers vast, om de andere in zelfstandigheid te sterken. Hij veroorzaakte daarmee een blessure die het spelen voor eeuwig onmogelijk maakte.
Al met al geen vrolijk leesvoer, geen wonder dat het een dertienjarig muziekmeisje zo aansprak.
Laat mij dan met iets nog somberders eindigen dat verbijsterend mooi is: lees Contrapunt van Anna Enquist. Luister voorafgaand aan ieder hoofdstuk de betreffende Goldberg-Variatie in de uitvoering van Murray Perahia. Luister na ieder hoofdstuk nogmaals.